“Aaaah, even lekker een week ontstressen aan het zwembad”, denk je. Maar je denkt verkeerd, zegt ‘s Nederlands beroemdste neurowetenschapper Erik Scherder. Omgaan met stress van alledag, doe je wél met deze bewezen brein-fixers.
“Stress is het verschil tussen wat je wil en wat je kan”, zegt organisatiepsycholoog dr. Kilian Wawoe – compagnon van dr. Erik Scherder in hun gezamenlijke presentatie.
Je functie op het werk stelt bijvoorbeeld bepaalde eisen aan je. Je wil daaraan voldoen. Maar je kan niet alles (tegelijk). Of je kan het überhaupt niet, omdat je niet in de wieg gelegd bent voor een bepaalde baan. Of omdat je eigenlijk bent gaan doen wat je ouders van je verwachtten, in plaats van waar je eigenlijk goed in bent. Al die eisen waaraan je niet kunt voldoen, is wat je stress oplevert, zegt dr. Wawoe.
De ‘niet-wetenschappelijke definitie’, noemt hij het in zijn presentatie voor de Universiteit van Nederland. De ‘wel-wetenschappelijke definitie’ vult zijn collega dr. Erik Scherder aan. ‘s Nederlands beroemdste neurowetenschapper en tv-personality bij De Wereld Draait Door kan je namelijk precies vertellen wat er in het brein gebeurt zodra je stress hebt. En hoe je dus moet omgaan met stress.
Scherders aanvulling:
‘Stress is een circulaire samenloop van je Hypothalamus, die je Hippocampus en Frontale Lob uitput, die alle remmen op je Amygdala loslaten, wat je Hypothalamus verder aanwakkert.’
Helder?
Niet? Snap ik. Daarom legt hij het nog iets verder uit, in zijn mini-college over omgaan met stress:
Waar het dus op neerkomt, volgens dit verhaal van dr. Erik Scherder:
- Stress start in de Hypothalamus.
- Die veroorzaakt de aanmaak van cortisol – het stress hormoon.
- Dat activeert de Hippocampus, die stress afremt (en je geheugen regelt).
- Teveel stress leidt tot een overwerkte Hippocampus…
- …en schaadt je Frontale Lob, die je Amygdala moet remmen.
- Een ongeremde Amygdala betekent een ontketening van negatieve emoties.
- Wat weer stress in de Hypothalamus aanwakkert.
De cirkel is rond:
Nu helder?
Dit is dus wat stress met je doet. Het maakt je hoofd moe en ontketent negatieve emoties. Herkenbaar? Daar wil je dus iets aan doen. Iets tegen doen, beter gezegd. Want zo werkt omgaan met stress:
Omgaan met stress doe je door de tegenreactie in je hoofd aan te wakkeren.
Want elk onderdeeltje in je brein heeft:
- een trigger die hem wakker schudt (stress) en
- een middel dat hem tot rust brengt, zegt dr. Scherder.
Omgaan met stress is een kwestie van de juiste balans tussen die twee vinden. Maar wat is de tweede? Wat is dat middel dat je hoofd tot rust brengt, en daarmee stress te lijf gaat?
Daar heeft dr. Erik Scherder het antwoord op.
Omgaan met stress – de 5 wondermiddelen
Yes, het antwoord komt in 5-en. Om de cirkel te doorbreken, zijn er 2 schakels die je kunt ontketenen: je Hippocampus en je Frontale Lob. Deze twee hersendelen reageren namelijk erg goed op bepaalde activiteiten, zegt Scherder.
En dat zijn niet activiteiten zoals ‘op vakantie gaan’, ‘niksdoen’ of ‘bankhangen’. Oftewel: niet hoe je omgaan met stress tot nu toe waarschijnlijk hebt aangepakt.
Dr. Wawoe: “Het idee dat je met vakantie je werkstress kunt kwijtraken, dat is maar zeer beperkt waar. Het laadt je op, maar daarna kom je in dezelfde stressvolle situaties terecht.”
Nee, Wawoe en Scherder raden je iets heel anders aan dan op vakantie gaan. Het is een manier van omgaan met stress terwijl je stress hebt. Een nieuwe manier van aanpakken, omdat stress nu eenmaal onvermijdelijk is in de meeste kantoorbanen – en op vakantie gaan of niksdoen slechts een tijdelijke oplossing is.
Dit zijn non-stop ‘omgaan met stress’-middeltjes, die je elke dag kunt toepassen en die je elke dag opnieuw helpen je brein te regenereren van die mentale vermoeidheid.
Ten eerste, iets waar je Frontale Lob ontzettend blij van wordt:
1. Muziek!
Dr. Erik Scherder zweert erbij. Hij is zelfs een complete muziek-revolutie aan het ontketenen, door te pleiten voor meer muziek in onderwijs, op het werk, in ziekenhuizen en zorgcentra. Zijn nieuwe boek draait zelfs compleet over muziek als hét wondermiddel voor je Frontale Lob. Het ontspant, het inspireert, het regenereert.
(Scherder is niet de eerste die dat ontdekte. 100 jaar onderzoek wees deze playlist aan als meest ontspannend voor je brein, allertijden.)
Je Hippocampus vaart, ten tweede, enorm goed bij:
2. Bewegen!
Het tegenovergestelde van nietsdoen. ‘Bewegen’ is een wondermiddel voor je brein als je het dr. Scherder vraagt. Zó’n wonderlijk middel zelfs, dat hij ook hier ooit een compleet boek over schreef.
Je Frontale Lob profiteert hier overigens ongegeneerd van mee. Net als bij de vierde tip:
3. Leer!
Nieuwe dingen leren is de remedie die je Hippocampus en Frontale Lob regenereert. Niet stil blijven zitten wanneer je mentaal vermoeid bent, maar juist uitdagingen opzoeken. Het klinkt lastig, maar het resultaat is het waard.
Dr. Wawoe:
“In de organisatiepyschologie, in mijn vakgebied, weten we dat je mensen die gestrest zijn of die een burn out hebben niet helpt door ze niks te laten doen.”
Het aanleren en verwerken van nieuwe vaardigheden heeft namelijk juist een ontzettend ontstressend effect op de Hippocampus en Frontale Lob in je hersenpan, zeggen Wawoe en Scherder. (Muziek geeft dat trouwens nog een extra zetje, omdat het helpt met nieuwe indrukken verwerken. Dubbele werking!)
Zolang je maar niet stilzit als je stress hebt. Oké, ‘s nachts mag je niks doen. Want de laatste tip van het anti-stress expert duo is deze:
4. Slaap!
Misschien een inkoppertje, omdat we al veel weten over de perfecte effecten van slaap op je hele brein. Maar daarom niet minder belangrijk! Slaap, slaap, slaap. Doe het genoeg, doe het op tijd, doe het goed. Of doe een middagdutje, in je pauze bijvoorbeeld!
+ Stop met multitasken
Er is daarnaast een anti-tip die dr. Scherder je nog wil meegeven. Iets dat je echt niet moet doen, in het omgaan met stress. Het verpietert je hersenpan doordat het je Hippocampus en Frontale Lob juist een flinke knauw geeft, die alleen maar stressbevorderend werkt:
Dr. Erik Scherder benadrukt het graag nog eens extra in zijn presentatie: multitasken verpest de boel.
“Welke onderdelen in het brein spelen een grote rol bij het multitasken? Aha! Dat is de Frontale Lob in samenwerking met de Hippocampus. Daar zijn ze weer. Eigenlijk hetzelfde circuit .”
Dus:
Probeer in je planning dus vooral zoveel mogelijk taken één voor één op te pakken, dan hou je je hoofd tevreden. Of in elk geval fit genoeg om al dat werk überhaupt te kunnen uitvoeren. Want onthoud de woorden van Wawoe:
“Stress is het verschil tussen wat je wil en wat je kan.”
Hou je je hersenpan fris door omgaan met stress slim aan te pakken, dan kun je meer dan je denkt. En ja hoor: daar mag je gerust een weekje bij op vakantie om lekker niks te doen. Kan zeker geen kwaad! Maar:
“Zie niksdoen niet als dé oplossing voor omgaan met stress”, is wat Wawoe en Scherder mensen met stress en burn out op het hart drukken.
Omgaan met stress zoals je die op een gemiddelde kantoordag ervaart, doe je liever met 4 slimme middeltjes die de delen in je brein die lijden onder stress-overload bewezen regeneren. Op een heel simpele manier, elke dag (en nacht!) opnieuw:
- Luister muziek – het is de favoriet van je Frontale Lob.
- Beweeg – het effect op zowel Frontale Lob als Hippocampus is werkelijk wonderlijk.
- Leer – nieuwe indrukken verwerken ontstresst je brein.
- Slaap – dat doet namelijk het grootste regenerende werk, elke nacht opnieuw.
O, en stop met multitasken.
Zet dus gerust je favoriete muziek aan tijdens je werk, gewoon met een koptelefoon om je collega’s niet te storen. Ga vanavond naar de sportschool of maak een flinke wandeling in de buurt. Start eindelijk met gitaarlessen op zaterdagmiddag en vergeet strakjes je avondwekker niet – doet je qua omgaan met stress meer goed dan de meest ontspannen niks-vakantie ooit!
O, en volg eens onze één-daagse training time management. Gaat je nóg meer stress besparen 🙂
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Time Management
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
