Zen zijn lijkt vaak gepaard te gaan met een kop thee, een paar wierookstokjes en een yogamatje. De uitspraak “Ik ben helemaal zen” lijkt dan ook voorbehouden te zijn aan Chinese monniken en mensen die al hun spaargeld steken in een stilteretraite op Ibiza. Maar jij? Jij hebt daar helemaal de tijd niet voor tussen alle dagelijkse beslommeringen. Denk je tenminste. Want zelfs als drukbezette professional kun je zen zijn.
Wat is zen?
Zen is meer dan yogamatjes, Yoghi-thee en verlichting vinden. Zen zijn lijkt vaak gelijk te staan aan een uur in stilte op een meditatiekussen zitten. En uiteraard helpt het ook als je € 10.000 uitgeeft aan het zen-retraite dat veel spirituele lifestyleblogs je door de maag willen splitsen. Inclusief dure detox-sapjes die je met moeite je strot door krijgt en meditaties waarvoor je om vijf uur ‘s ochtends je bed uit moet.
Nou, dan maar niet zen – denk je nu vast. En je bent niet de enige die de sapjes met selderij- en peterseliesmaak liever aan zijn neus voorbij laat gaan en die de € 10.000 graag aan leukere dingen besteedt. En dus ga je vooral door met alle ballen in de lucht houden met de valse hoop dat er ooit ergens een gaatje komt om eens flink zen te zijn.
Maar voordat je nu teleurgesteld op het kruisje klikt en besluit dat zen zijn niet voor jou is weggelegd: laten we eens kijken naar de vraag ‘Wat is zen zijn nu echt?’. Want heeft dat wel echt iets met gifgroene sapjes en ongemakkelijke yogaposes te maken?
Niet dus.
Wat is de zen-betekenis wél?
Zen komt van het Chinese woord ‘chan’, dat ‘concentratie’ betekent. In de 13e eeuw nam de Japanse monnik zijn inzichten uit het zen-boeddhisme (eigenlijk ‘chan-boeddhisme’ dus) mee naar China. De Japanners kregen het woord ‘chan’ alleen moeilijk over hun lippen, dus werd het verbasterd tot ‘zen’.
Zen zijn betekent ‘lekker in je vel zitten’. Het houdt in dat je je op een bepaald moment goed in balans voelt en daar een gelukzalig gevoel aan koppelt. Zen zijn betekent dat je dit gevoel op veel meerdere momenten kunt oproepen en vasthouden; het liefst hele dagen door.
Dat is geen kwestie van even een kop thee pakken. Japanse monniken mediteren zich suf om die staat te bereiken. Dat kun je dus niet in een paar minuten voor elkaar krijgen. Zeker niet met die paar deadlines die nog in je nek hijgen.
Even praktisch: wat is zen zijn volgens een zen-meester?
De helemaal-zen-betekenis heeft de afgelopen decennia ook een meer westerse interpretatie gekregen. Eentje die door te vertalen is naar praktische tips, waarvoor je geen enkeltje naar een Japans klooster hoeft te boeken.
Rients Ritskes – die luistert naar de functietitel fulltime zen-meester – geeft bijvoorbeeld een meer praktische interpretatie van wat zen in de bredere zin is. Hij vertelt aan het tijdschrift Quest dat zen “een manier is om te leren denken wat je wilt denken, te doen wat je wilt doen en te voelen wat je wilt voelen”.
Je hoofd leegmaken via meditatie is daarvoor volgens hem dé truc. Volgens Ritskes zitten emoties ons vaak in de weg, net als de gedachte dat we niet ons volledige potentieel benutten. We zouden bijvoorbeeld én een goede schrijver én een goede kok en ook een handige kapper kunnen zijn. Toch hebben we ooit de keuze voor één van die drie gemaakt. Volgens Ritskes helpt meditatie om de stress over het niet benutten van al ons potentieel te verminderen.
Hoe kan ik zen worden? 7 tips!
Maar er zijn nog meer tips om te oefenen met leven in het nu en je hoofd soms uitzetten. Wij geven je 7 tips om meer zen te zijn in het dagelijks leven.
1. Mediteer (‘t is heus zo zweverig nog niet)
Bij veel mensen gaan de nekharen rechtovereind staan zodra ze het woord ‘mediteren’ horen. Dat betekent toch dat je in kleermakerszit hmhm-geluiden produceert en je armen voor je hart moet houden? Nee hoor. Mediteren is veel meer dan dat. Zo is vijf minuten rustig naar buiten staren en je gedachten laten passeren, ook al een vorm van meditatie.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat meditatie allerlei positieve effecten heeft. Je ontwikkelt daardoor een groter vermogen om je aan te passen aan situaties. Daarnaast wordt door meditatie de verbinding tussen je linker- en rechterhersenhelft dikker en kun je je er beter door concentreren, legt Ritskes uit. Ook zorgt het voor betere nachtrust, spijsvertering en bloeddruk, en helpt het tegen piekeren. Kijk, dat is het best waard om mediteren een kans te geven, toch? Bij voorkeur één keer per dag, zo luidt het advies van Ritskes.
En kun je niet stilzitten, probeer dan eens ‘actieve meditatie’. Perfect voor wiebelkonten.
2. Neem bewust pauzes
Zeg eens eerlijk: hoe vaak komt het voor dat jij je lunch naar binnen werkt terwijl je nog even snel een mailtje beantwoordt? In balans zijn en rust krijgen kun je bereiken door bewuster pauzes te nemen. Zorg ervoor dat je met niets anders bezig bent dan pauze houden. Maak een wandeling buiten, leg je telefoon weg en klap je laptop dicht. Eet in alle rust je brood en laat je werk een kwartier los. Mindfulness, dat lukt je heus.
3. Laat je telefoon links liggen op wachtmomenten
Heb je voor je gevoel helemaal geen tijd voor meditatie? Wacht heel even voordat je die conclusie trekt. Denk eens aan al die keren dat je in de rij staat te wachten voor de kassa, voor een loket of voor je lekkere broodje. Die wachtmomenten kun je ook gebruiken om zen te zijn. Gebruik ze om te reflecteren. Wat houdt me nu bezig? Wat wil ik en wat voel ik?
Dé manier om dat te doen is heel simpel. Haal alle afleidingen weg. Laat je telefoon in je jaszak zitten en weersta de neiging om juist nu je moeder terug te appen. Vervelen is goed voor je; het dwingt je om stil te staan bij dingen waar je normaal aan voorbij gaat.
4. Schrijf dagelijks 3 dankbaarheids-dingen op
We zijn dankzij onze volle agenda’s vaak eerder bezig met wat er gisteren is gebeurd of wat er morgen op de planning staat dan dat we ons bezighouden met het nu. Eén oefening kan je daarbij helpen: noteer elke ochtend of avond 3 dingen waarvoor je dankbaar bent.
Nu heeft de term ‘dankbaarheid’ misschien een wat hoog Happinez-gehalte. Maar wacht even voordat je die conclusie trekt. Simpelweg noteren wat je fijn vond aan deze dag heeft niets met wierookgeur en tarotkaarten te maken, toch? Het dwingt je om meer bewust stil te staan bij wat er nu is. Laat dat nu net onderdeel zijn van de zen-betekenis waar we het net over hadden.
5. Focus op één ding
Multitasken lijkt misschien dé uitvinding van de 21e eeuw. Maar mogen we je uit die droom helpen? Niemand kan drie dingen tegelijk doen en die drie dingen dan ook nog eens net zo goed doen als wanneer je je op één ding zou focussen. En nee, daarvoor maakt het niet uit of je man of vrouw bent.
Wil je meer rust in je hoofd én je werk beter doen? Doe dan één ding tegelijk. Zet bijvoorbeeld je notificaties uit als je aan het werk bent. En zit je op social media? Focus je dan juist alleen daarop in plaats van ook nog met een half oog je mailbox te checken. Zo beleef je én meer plezier aan de dingen die fijn zijn én werk je productiever én ervaar je minder stress.
6. Las een braindump in
Barst je hoofd nog net niet uit elkaar van alle moetjes die een plek in je agenda hebben veroverd? Dan is dit hét moment voor een braindump.
Dat is een van de handige tips die Björn in zijn boek ‘Elke Dag Om 15.00 Uur Klaar’ geeft. Een braindump houdt in dat je een half uur alles wat maar in je hoofd opkomt een plek op papier geeft. Ongeordend en niet perfect. Dan kun je daarna al die gedachten, moetjes en andere dingen gaan ordenen, een plek geven in je agenda en ze zo uit je hoofd krijgen. Je hersenen weten namelijk onbewust: als het ergens gepland staat, dan kunnen ze het loslaten.
Psst, tip van ons
Zenmeesters zijn we bij Tijdwinst niet. Maar we kunnen je wel helpen om stress de baas te zijn door niet meer al je kostbare tijd te hoeven steken in vervelende spoedjes, e-mailmanagement en dingen die een stuk efficiënter kunnen. Volg Tijdwinst en Björn op Instagram om dagelijks praktische tips te krijgen waarmee jij meer tijd overhoudt voor leukere dingen.
7. Wandel
Hoe suf het ook mag klinken, een blokje om lopen maakt ook aardig zen. Ook als je niet in de allermooiste bosrijke omgeving woont. Wist je dat wandelen je 60% creatiever kan maken, dat je er minder door piekert en dat het ook bijdraagt aan een betere nachtrust? Kortom: alles wat nodig is om helemaal zen te zijn.
Je kunt wandelen trouwens prima integreren in je werkdag. Doe bijvoorbeeld wandelend mee aan een telefonische vergadering of plan een lunchwandeling in plaats van met je collega in een hip koffietentje stil te zitten aan de tafel. Alhoewel, wil je van wandelen echt zen worden? Dan zullen de zen-experts je vast aanraden om het vooral niet te combineren en in alle rust te lopen.
Mensen vroegen ook | Veelgestelde vragen over zen zijn
Meer rust in je hoofd? Volg een training!
Wees gerust: stilteretraites op Ibiza smeren we je hier niet aan. We houden het lekker praktisch en een dichterbij huis, en verzorgen liever lekkere lunches dan dat we groene sapjes serveren. Wat we wel doen? Een cursus timemanagement geven (op een locatie bij jou in de buurt of online). En dat doen we schijnbaar best aardig; we zijn al vier keer verkozen tot opleider van het jaar op het gebied van persoonlijke effectiviteit.
Daarbij leer van je onze timemanagement-experts om met minder stress te werken, beter grip te houden op je agenda en je grenzen aan te geven als het je te veel wordt.
Ook daar word je zen van, toch?
Meer lezen over (innerlijke) rust?
- Professor: ‘symptomen oververmoeidheid blijken westerse kwaal’. Zo wordt je (weer) zen
- Hoe vind ik mijn Ikigai? Op zoek naar klein geluk (6 tips)
- Wat is Hygge? Genieten van Deense ‘gezelligheid’ (kun jij ook)
- Simpel leven doe je door ‘ikigai’ te vinden (in 3 stappen)
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Time Management
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog