Psychiater Bram Bakker zei het in NRC en NRCnext: “werkstress is niet de oorzaak van burn-out en overspanning.” Wat dan wel het probleem is volgens Bakker? Niet (goed) ontspannen buiten je werk, door er de tijd niet voor te nemen. Gelukkig is daar een oplossing voor.
Wat komt aan bod:
Dit artikel publiceerde NRC – en NRCnext in een iets uitgebreidere versie – een tijdje geleden in het kader van de Check je Werkstress week. Een themaweek die in het leven werd geroepen door minister Asscher om mensen bewuster te maken van werkstress en daar iets mee te doen:
“Werkstress. 1 op de 8 werknemers in Nederland heeft er last van. Bijna 1 miljoen mensen lopen jaarlijks het risico op burn-out en andere werkgerelateerde psychische ziekten. Daarom staat de week van 3 t/m 6 november in het teken van het aanpakken van werkstress en het vergroten van werkplezier. Werkgevers en werknemers in Nederland doen mee met verschillende activiteiten.” – Checkjewerkstress.nl
Een goed initiatief, maar volgens psychiater Bram Bakker is de insteek niet helemaal goed. Of liever gezegd: niet helemaal compleet.
Stress komt namelijk niet puur door druk op het werk, het komt voornamelijk door druk(te) in je vrije tijd – het grootste probleem ligt dus buiten kantoortijd.
Het is op zich goed dat er meer aandacht voor stress is, maar de term werkstress, is hierbij misleidend vindt de psychiater. “Het probleem is dat het een totaal onzinnige kreet is, die slechts bijdraagt aan een niet-realistische kijk op de vele burn-outgevallen die ons land telt.”
Bakker schrijft dat hij wekelijks mensen spreekt die te maken hebben gekregen met een burn-out. Maar nooit werd in die gesprekken werkstress als dé oorzaak van het ziekteverzuim genoemd. Het probleem bij mensen met een burn-out is veel meer dat de balans zoek is tussen inspanning en ontspanning, stelt Bakker.
“De ingrijpende veranderingen die de afgelopen decennia in de leefwijze van de meeste mensen zijn opgetreden, spelen een veel grotere rol dan welke veeleisende baan ook. Steeds minder mensen gunnen zichzelf de tijd om te lanterfanten of te pierewaaien. Doorlopend moet er iets gebeuren.” – NRC.nl
Meer tijd nemen om te lanterfanten of pierewaaien, is dus het devies van Bakker. Maar hoe neem je die tijd, wanneer je zoveel te doen hebt? Wat werkt het beste? En waar gaat het nu mis dan?
“(Fake) Work Hard, (Fake) Play Hard”
Vrije tijd is belangrijk voor jou en je werk, dat beaamt ook PhD Neil Fiore in zijn boek ‘The Now Habit’:
“Proberen te beknibbelen op vakantie, rust en beweging leidt tot onderdrukking van je geestdrift en motivatie, doordat het leven dan maar al te veel begint te lijken op heel veel spinazie en geen toetje.”
Maar dan moet die vrije tijd wel ‘echt’ zijn. Fiore noemt de juiste invulling van je vrije tijd ‘guilt-free play’, als het tegenovergestelde van ‘fake play’ dat volgt op ‘fake work’:
“Dat soort gedrag is een sinister brouwsel van nep-werk en nep-vrije tijd tegelijk. Je bent ongelukkig omdat het werk dat je eigenlijk (nog) moet doen boven je hoofd hangt, je bent ongelukkig omdat je dat werk niet gedaan krijgt en je bent ongelukkig omdat de ‘vrije tijd’ waarin je je begeeft niet echt ontspant omdat je weet dat je eigenlijk gewoon werk aan het ontwijken bent. Je bent jezelf op heel veel verschillende niveau’s voor de gek aan het houden.”
Écht vrij zijn is dus een staat die je pas kunt bereiken wanneer je vrije tijd hebt omdat je de nodige taken van vandaag gedaan hebt en niet ondanks dat we de nodige taken van vandaag nog moeten doen.
Die staat bereik je door je agenda vanaf nu met andere ogen te bekijken; als een plek waar je ook je vrije tijd inplant in plaats van alleen je werk en je verplichtingen.
Plan je vrije tijd in (op de eerste plek)!
Onze uren op kantoor netjes inplannen en aan de hand van deze planning werken is bekend terrein voor de gemiddelde kantoorwerker. Maar vrije tijd inplannen? Dat is heel andere koek.
Wil je dat vrije tijd weer vrij wordt? Volg dan Fiore’s advies op en plan je werk én je vrije tijd in. ‘The Un-Schedule’ noemt hij het:
1. Plan je vrije tijd in
Je plant éérst je vrije tijd in, want die hoort voorop te staan in je leven. Zorg voor minimaal 1 uur ‘playtime’ per dag.
Dat is de tijd waarin je gaat pierewaaien en lanterfanten, zoals Bakker het zo mooi omschrijft. Helemaal afschakelen dus. Door in de tuin te relaxen, een boek te lezen, wat te filosoferen, muziek te luisteren, met de kids naar de speeltuin te gaan, of misschien zelfs te mediteren (eentje die ik kan aanbevelen).
2. Plan je (werk)taken in
Plan daarna je dagelijkse (meest belangrijke) werk- en huistaken in. Geef deze ook een duidelijk andere kleur-codering dan je ‘playtime’ om het voor je brein nog helderder te houden.
3. Plan één compleet vrije dag!
Plan daarnaast minimaal 1 complete dag vrij in per week. Block hem in je agenda; geen werk – alleen maar ‘playtime’ en wat kleine klusjes in huis als je dat wil. Gewoon precies doen waar je zin in hebt! Voor de meeste mensen is dit een zaterdag of zondag.
Zie je? Vrije tijd en werktaken worden duidelijk onderscheiden, waarbij vrije tijd rotsvast staat (‘dinner & family time’, ‘lunch’ en ‘yoga’ bijvoorbeeld) en de rest er gevarieerd omheen gepland wordt.
Nu jij!
Zet je je vrije tijd niet op de eerste plek, dan is de kans groot dat alle dingen die je moet doen de overhand krijgen over de dingen die je graag wil doen in je vrije tijd. Iets waar jij, je werk en leven onder lijdt:
“Je hoeft geen 24 uur per dag toe te wijden aan werk en klusjes. Je moet aan alle andere dingen voldoen – zoals tijd doorbrengen met je familie, de hond uitlaten en… leven.“
Nog een mooi voordeel van deze herziening van je agendagebruik: het inplannen van lanterfanten, pierewaaien en ander leuks helpt je om een gevoel van verheugen te creëren tijdens je werkdag. Iets dat je instant motivatie oplevert tijdens momenten dat je even ‘geen zin hebt’.
Kortom: “Work had, play hard” – door je ‘play time’ voorrang te geven op je ‘work time’ in je planning.
Want het één helpt het ander en dat helpt jou weer om een gebalanceerd leven te leiden en stress te verminderen – zoals Bram Bakker dat aanbeveelt.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Time Management
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
