Onderzoek toont aan dat de constante stroom aan prikkels en informatie – waar die ‘breinexperts’ zo over zeuren – juist handig kunnen zijn. In plaats van jou af te leiden, zorgen ze er namelijk dat jij je beter kunt concentreren. Hoe zit dat en hoe gebruik je deze kennis in je voordeel? Dit artikel vertelt het je (én geeft jou 4 tips voor meer focus!)
Gebrek aan focus wordt niet veroorzaakt door hoeveelheid prikkels
We hebben er al eerder over geschreven: de doemscenario’s waar zogenaamde ‘neuropsychologen’ ons voor waarschuwen. We zouden ons steeds minder goed kunnen concentreren en in de toekomst zal dit alleen maar verergeren.
“Onzin”, zeiden we. “Ga jij kritisch om met de informatie die je binnenkrijgt, dan is er voor jouw concentratie geen vuiltje aan de lucht.” — simpelweg een kwestie van het filteren van de stortvloed aan informatie.
Ditmaal gaan we verder op dit onderwerp. In tegenstelling tot het vorige artikel bespreken we echter niet hoe je met deze informatiestroom omgaat, maar vertellen we je wat het je kan bieden.
Onderzoek toont namelijk aan dat de constante stroom aan prikkels en informatie – waar die ‘breinexperts’ zo over zeuren – juist handig is. In plaats van jou af te leiden, zorgen ze er juist voor dat jij je beter kunt concentreren.
Bijvoorbeeld:
Je werkt aan het opstellen van dat verslag. Je telefoon staan uit. Er zijn geen bellende collega’s die je afleiden. Rustgevende muziek weerklinkt door je koptelefoon — toch kun je je maar niet concentreren. Je denkt na over waar je vanmiddag gaat lunchen en of je je kat wel hebt gevoerd. Kortom: je gedachten dwalen af.
Hoewel je dus eigenlijk geen over-stimulans ervaart, kun jij je toch niet focussen. Best raar, eigenlijk — je hebt immers geen afleiding. Iets dat volgens die ‘breinexperts’ dan juist voor concentratie zou moeten zorgen.
Vergelijk je dit nu met een situatie waarin je juist stimulans ervaart, dan zie je vaak dat je ineens wél je aandacht kunt bewaren. Denk bijvoorbeeld aan het uitvoeren van een uitdagende taak, een spannende film of een app-gesprek met een leuke collega. Jouw gedachten dwalen ineens niet af.
We kunnen dus wel stellen dat de hoeveelheid prikkels die je ervaart, irrelevant is voor het wel of niet behouden van je concentratie. Ook als je weinig prikkels ervaart, kun je namelijk je concentratie verliezen. Daarentegen kan veel stimulans er ook voor zorgen dat jij je aandacht kunt behouden.
Uiteindelijk gaat het er dus niet om de stortvloed aan informatie – zoals we al zeiden – maar over hoe interessant jouw brein iets vindt.
Hoe zit dat?
Wat er in je brein gebeurt wanneer jij je bezig houdt met te simpele taken
Wanneer jij een taak uitvoert die saai, te simpel of te langzaam gaat, dan verveelt je brein zich.
De prefrontale cortex – een gebied in de hersenen dat verantwoordelijkheid is voor het plannen en analyseren van nieuwe informatie – is namelijk altijd op zoek naar nieuwe prikkels. Krijgt het die niet, dan gaat het op zoek naar andere, meer interessante, informatie.
Dit is dus waarom je tijdens een een geestdodende presentatie het niet kunt weerstaan om even je smartphone te checken. Je prefrontale cortex is op zo’n moment ontzettend onderbelast waardoor het op zoek gaat informatie die het misschien wél boeiend vindt.
Sta jij dit toe – je pakt je telefoon en opent die app – dan beloon jij die cortex door het nieuwe informatie te voeren. Hierdoor heb jij geen aandacht meer voor die saaie presentatie, maar heeft die nieuw statusupdate op facebook je aandacht gekaapt.
Kortom:
Schotel jij je brein een saaie, trage of makkelijke informatie of taken voor, dan creëer je ruimte voor afleiding. Jouw brein probeert dit vervolgens op te vullen door ergens anders naar stimulans te zoeken.
Is het dus van belang dat jij je goed kunt concentreren, bijvoorbeeld tijdens het bijwonen van een belangrijke presentatie of tijdens het uitvoeren van een taak? — zoek dan niet minder stimulans op, maar juist meer. Zo voorkom je dat jouw prefrontale cortex op zoek gaat naar meer prikkelende informatie en behoudt jij je focus.
Deze kennis kun je toepassen in je eigen workflow:
4 tips voor meer focus: maak je taken spannend, uitdagend of lastig
Stel nou dat jij een ontzettend saai klusje moet uitvoeren — bijvoorbeeld het opschonen en analyseren van het klantenbestand. Omdat de taak erg makkelijk is en weinig denkvermogen vereist, loop je het risico op het verliezen van je concentratie.
Door de taak uitdagender te maken, voeg je meer prikkels toe waardoor er minder ruimte ontstaat voor afleiding.
De stress die jij hierdoor voelt, zorgt ervoor dat je lichaam adrenaline aanmaakt. Dit hormoon zorgt er voor dat je scherper en alerter reageert — handig voor wanneer jij je in een crisissituatie begeeft, maar ook ontzettend nuttig wanneer jij je wilt afsluiten voor afleidende prikkels.
Dit stressgevoel kun je op een aantal manieren oproepen:
1. Geef jezelf een extra taak erbij
Door jezelf een extra opdracht te geven naast de bestaande taak, maak je het jezelf moeilijk. Hierdoor moet je prefrontale cortex zich wel focussen op de taak voor zich en raak je minder snel afgeleid.
In plaats van je dus enkel bezig te houden met het opschonen van het klantenbestand, verzin je een mini-uitdaging. Bijvoorbeeld bij iedere achternaam die je invoert, daag je jezelf uit de voornaam te onthouden — een soort geheugenspelletje.
Het klinkt misschien erg simpel, maar door je brein nét dat beetje extra te laten doen, blijft je concentratieboog scherp.
2. Haal de deadline naar voren
Een andere manier waarop jij je brein kunt uitdagen, is door de deadline te verschuiven.
Door jezelf net wat minder tijd te gunnen om een taak uit te voeren, verhoog je je stressniveau. Hierdoor gaat jouw brein niet op zoek naar stimulans van van buitenaf, maar behoudt jij je focus. Duurt het bijwerken van het bestand normaal gesproken dus zo’n drie uur, probeer het dan eens uit te voeren in tweeënhalf uur.
Weer een erg simpele manier om jezelf uit te dagen, maar het werkt.
3. Verhoog je werktempo
Ook door het tempo waarmee je iets doet te verhogen, dwing jij je brein te focussen. Net als wanneer je een auto bestuurt, vraagt het nemen van een bocht met 100 km per uur méér aandacht dan wanneer je dit met 30 km per uur zou doen.
Merk je dus dat tijdens het doornemen van een saai rapport je gedachten telkens afdwalen, verhoog dan het tempo waarmee je leest. Hierdoor zul jij je aandacht wel bij de taak moeten houden en voorkom je dat stimulans van buitenaf je hoofd vult.
4. Multitask: voeg een no-brainer toe
Tot slot kun je je brein ‘stimuleren’’ door naast het bijwerken van het klantenbestand een andere – makkelijke – klus uit te voeren. Een waar je brein niet bij hoeft na te denken: bijvoorbeeld het beluisteren van muziek.
Doordat je brein zich tegelijkertijd moet focussen op het uitvoeren van de taak én het verwerken van het geluid, zal het niet op zoek gaan naar andere prikkels. Hierbij is het wel belangrijk dat je let op wat je dan luistert:
Door te luisteren naar een playlist die je al kent, leg je niet te veel druk op je brein. Zet je echter een afspeellijst op met onbekende (en dus voor je brein zeer interessante) muziek, dan dwaalt het juist af.
Kortom: met slechts een aantal minuscule aanpassingen kun je er al voor zorgen dat je minder snel je focus verliest.
Laten we het voor je samenvatten:
Tips voor meer focus — op een rij
Een gebrek aan focus komt niet door de stroom aan informatie — we zeiden het al. Uit onderzoek bleek namelijk dat de hoeveelheid prikkels irrelevant is wanneer het op het behouden van je concentratie aankomt. Of je brein de informatie interessant vindt, dáár gaat het om. Is een taak namelijk saai, dan gaat het op zoek naar meer boeiende prikkels. Door je brein echter uit te dagen, voorkom je dat het dit doet.
Dat kon je op vier manieren doen:
- Door jezelf een extra taak erbij te geven, maak je het jezelf – en je brein – lastiger.
- Door de deadline naar voren te halen, verhoog je de werkdruk. Deze stress zorgt ervoor dat jij je wel moet concentreren.
- Door je werktempo te verhogen, zullen je gedachten minder snel afdwalen. Hierdoor behoudt jij je focus.
- Door te multitasken maak je het je brein al moeilijk genoeg. Het zal niet op zoek gaan naar nog meer stimulans.
Niet heel moeilijk, maar wel ontzettend effectief!
Meer leren over focus en effect dat het op je productiviteit heeft?
Wil je nou verder lezen over dit onderwerp, check dan eens deze artikelen waarin we je nog meer leren over concentratie en het effect ervan op je werk.
- Concentratie-tips voor ‘deep work’ – de superkracht van de 21e eeuw
- Slechte concentratie bij publiek? Maak ‘t ‘binge’-waardig — zoals Netflix
- Concentratie verbeteren – 3 (bewezen) redenen waarom je brein geen laser-focus wil
Leer je nou liever in de praktijk, volg dan onze Cursus Time Management. Hier vertellen we je meer over concentratie. Hoe behoud je het bijvoorbeeld wanneer je aan die intensieve kennis taak werkt? Hoe ga je met storende collega’s om?
Dit en meer leer je in de 1-daagse Cursus Time Management. Volg ‘m dus eens, dan vertellen we je al onze tips en tricks.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Time Management
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
