In de gemiddelde kantoortuin is het niet bepaald stil. Bellende collega’s, leidinggevenden die net iets te hard lachen, langslopende mensen en iets te langdradige koffiepraatjes die je uit je focus halen. Hoe je voorkomt dat je gillend gek én overprikkeld door geluid wordt op je werkplek? Daar is niet altijd een noise-cancelling headphone voor nodig. Deze 5 tips gaan je helpen!

“Iets zachter graag!”

Je hebt vast momenten gehad waarop je die woorden uitschreeuwde of ze in elk geval in gedachten wilde uitroepen. In de stiltecoupé waar een paar jongeren het stiltebordje duidelijk hebben gemist. Naar je kinderen die ruziën terwijl jij je mailbox probeert leeg te maken. Of in de kantoortuin. Want laten we wel wezen: op het gemiddelde kantoor is het allesbehalve muisstil. 

Staan er geen mensen aan je bureau, dan hoor je wel geroezemoes op de achtergrond, hangt er iemand aan de telefoon of irriteert het je mateloos dat je collega wel heel hard op haar toetsenbord ramt. 

In je gedrag blijf je koeltjes. Maar van binnen voel je alles door elkaar. Frustratie, boosheid en de ernstige drang om nu je vingers in je oren te steken, je spullen te pakken en ergens anders te gaan zitten. Kortom: je bent overprikkeld door geluid. Hoe hard je ook je best doet om je ervoor af te sluiten, je hebt écht veel last van de geluiden. 

Hoe merk je dat je overprikkeld bent?

Waarschijnlijk merk je de overprikkeld-symptomen snel genoeg. Als je overprikkeld bent, voel je veel irritatie, frustratie of zelfs boosheid als er meer prikkels bij kunnen. Dat kunnen geluiden zijn, maar ook collega’s die iets vragen, een ellendige lichtstrook op je beeldscherm of parfums van collega’s die je zelf op z’n zachtst gezegd niet had uitgekozen. 

Overprikkeling betekent dat je een tijdje meer (zintuiglijke, emotionele of cognitieve) prikkels tot je hebt genomen dan je brein aan kan, waardoor je hersenen het even niet meer allemaal kunnen verwerken. 

Mogelijke kenmerken van overprikkeling door geluid zijn:

  • Je hebt een lagere tolerantie voor geluid dan de mensen om je heen of dan je normale tolerantieniveau. Je hebt bijvoorbeeld sneller last van een collega die hard tikt op zijn toetsenbord of van iemand die een appel afhapt.
  • Een specifiek geluid of een combinatie van geluiden geeft jou een gestrest, verdrietig of zelfs boos gevoel.
  • Je hebt de neiging om je af te zonderen voor het geluid (bijvoorbeeld door weg te gaan of je vingers in je oren te steken). 
  • Je kunt je minder goed concentreren door het geluid.
  • Er komt meer geluid bij je binnen dan bij andere mensen of dan wat normaal bij jou het geval is. Je hoort bijvoorbeeld geluiden die anderen nauwelijks opvallen.
  • Je kunt niet tegen harde geluiden. Je schrikt bijvoorbeeld snel van iets wat luid klinkt.

Overprikkeld door geluidWaarom kan ik niet tegen geluid?

Er zijn een paar mogelijke redenen waarom je niet tegen geluid kunt:

  1. Je zit al een tijdje midden in een vervelend geluid en kunt daar niet meer tegen (bijvoorbeeld bij een verbouwing van het kantoor of als er een orgelman voor de deur staat).
  2. Je hebt een prikkelverwerkingsstoornis. Je bent door bijvoorbeeld misofonie, hyperacusis, niet-aangeboren hersenletsel of ADD meer gevoelig voor geluid.
  3. Je bent al overprikkeld en kunt daardoor geluid minder goed verdragen. 
  4. Je bent hooggevoelig en neemt prikkels überhaupt sterker waar. Zo ook geluid.

Waarom ben ik zo snel overprikkeld?

Dé overprikkeling-test waarmee je de oorzaak ontdekt bestaat niet. Wel kun je voor jezelf nagaan welk van de vier oorzaken jij herkent. Zit je bijvoorbeeld al langer in een vervelend geluid? Heb je last van een stoornis als misofonie of hyperacusis? Of speelt er iets anders, zoals veel stress?

We zullen de vier oorzaken kort toelichten, zodat je dé oorzaak kunt vaststellen voor jezelf.

Langere blootstelling aan een vervelend geluid

Als je snel overprikkeld door geluid bent, kan dat komen doordat je al langere tijd aan geluid bent blootgesteld en daar niet meer tegen kunt. Overprikkeling is bijvoorbeeld niet gek als je een dag in een kantoor werkt waarin wordt verbouwd. Of als je naast de klantenservice-afdeling werkt en daardoor continu de telefoontjes van anderen moet horen. 

Veel mensen kunnen wel eventjes met een bepaald geluid dealen. Je vindt het bijvoorbeeld niet erg als je collega een kwartier zit te bellen naast je of als de buren kort boren terwijl jij thuiswerkt. Maar als het heel lang duurt, dan gaat het je irriteren en raak je er overprikkeld door.

Een prikkelverwerkingsstoornis

Hier bestaan verschillende voorbeelden van. Een bekende is misofonie. De betekenis van misofonie is dat je bepaalde geluiden onmogelijk kunt uitstaan en zelfs een soort walging ervaart als je die geluiden hoort. Mensen met misofonie kunnen bijvoorbeeld vaak niet tegen eetgeluiden of bepaalde intense piepjes tonen.

Ook hyperacusis is een prikkelverwerkingsstoornis. Je hebt dan een lagere geluidstolerantie dan gemiddeld, doordat je hersenen geluidsprikkels sterker verwerken dan zou moeten. Daardoor ervaar je geluiden eerder als hard, onaangenaam of zelfs pijnlijk. 

Ook bij onder meer parkinson, MS, ADD en ADHD kun je gevoelig zijn voor geluiden doordat je hersenen prikkels anders of sterker verwerken. 

Algemene overprikkeling (die je gevoeliger maakt voor geluid)

Het kan ook zijn dat je door allerlei soorten prikkels die je tot je hebt genomen nu last hebt van geluidsoverprikkeling. 

Stel dat je wat hoog zit in je stress, veel deadlines hebt gehad of door allerlei zorgen of een vervelende werksfeer last hebt van emotionele overprikkeling. Dan zal je meer gevoelig zijn voor geluiden en voor andere prikkels. 

Je kunt dan slecht tegen geluiden of geluiden komen harder binnen. Je zintuigen staan meer open dan normaal. Hetzelfde geldt bij stress. Je kunt overgevoelig voor geluid zijn door stress. Ook als je korte nachten maakt en/of veel piekert, zal je eerder overprikkeld zijn. Daarnaast maakt vermoeidheid je extra gevoelig voor geluid (en voor een slecht humeur).

Hooggevoeligheid

Je kunt ook hooggevoelig zijn voor geluid. Hooggevoeligheid is geen stoornis, maar een karaktertrek. Het betekent dat je meer prikkels waarneemt en prikkels diepgaander verwerkt. Daardoor raak je sneller overprikkeld door geluid of andere prikkels.

Overprikkeld door geluid

Oké, en wat doe je eraan?

Nu heb je enig idee wat de overprikkeling door geluid bij jou veroorzaakt. Maar de belangrijkste vervolgvraag is: wat doe je eraan? En kan overprikkeling overgaan? Dat laatste zeker. Het is een fase die voorbijgaat als je je bijvoorbeeld even afzondert. Maar beter dan de overprikkeling verhelpen is het voorkomen door op tijd iets te doen. 

Noise-cancelling headphone werkt niet, wat dan wel?

Eén tip moeten we je alvast geven: zo geweldig als het lijkt, is de noise-cancelling headphone helaas niet als oplossing voor overprikkeling door geluid. De meningen van experts over deze oplossing zijn sterk verdeeld. Sommige experts benadrukken het volgende:

Als je door een noise-cancelling headphone gewend raakt aan een volledig prikkelarme omgeving, word je juist extra gevoelig voor geluid. Zet je koptelefoon daarom niet direct op als je iets hoort (en ook niet bij voorbaat), maar alleen als je veel last hebt van omgevingsgeluid.

Natuurlijk kun je je headphones soms wel opzetten, bijvoorbeeld op die ene dag dat een bouwvakker naast jou door de muur heen aan het dreunen is. Maar in andere gevallen kun je beter naar de volgende 5 tips grijpen om niet overprikkeld door geluid te raken in de kantoortuin:

Overprikkeld door geluid

1. Doe een ontspanningsoefening

Nee hoor, daar is niets geks aan. En ja, dat kan prima terwijl je op kantoor zit (desnoods trek je je even terug op het toilet). Het is zo dat stress overprikkeling in de hand werkt en andersom. Als je een bepaald geluid hoort en je daaraan stoort, dan ga je er vaak onbewust nóg meer op focussen. Daardoor wordt je frustratie alleen maar groter. 

Ontspanningsoefeningen helpen je om je focus te verleggen en daardoor minder op het geluid te letten. 

Dit zijn voorbeelden van ontspanningsoefeningen die je helpen om je focus vast te houden van de geluidsoverprikkeling af te komen:

  • Doe een korte ademhalingsoefening, zoals deze. Of leg simpelweg je handen op je buik, adem een paar keer diep in en uit en focus op hoe je buik op en neer gaat. Houd dat vijf minuten vol totdat je je rustiger voelt. Je bent dan minder gefocust op alles wat er om je heen gebeurt.
  • Zorg dat je even alleen bent. Maak bijvoorbeeld een wandeling buiten, ga even naar het toilet om je op te frissen of ga tijdelijk in een aparte ruimte zitten. Dan ben je even uit het geluid.
  • Luister naar rustige, instrumentale muziek. Maak bijvoorbeeld je eigen playlist met anti-overprikkelingsmuziek. 
  • Werk jij in een hippe kantoortuin met een schommel of schommelstoel? Mazzelaar! Maak er gebruik van. Schommelen helpt je te ontspannen en dingen los te laten.
  • Doe een korte meditatie (bijvoorbeeld op het toilet). Zet een meditatiefilmpje of -podcast aan van 5 minuten en luister naar de stem van die persoon. Mediteren helpt je te focussen én helpt om onrust in je hoofd kwijt te raken. 
  • Probeer een body scan. Dat betekent dat je bij elk lichaamsdeel kort stilstaat. Hoe voelt het aan? Gespannen of ontspannen? Fijn of niet fijn? Zo ga je van je kleine teen door tot aan je kruin. Je bent na zo’n body scan meer gefocust op jezelf en minder op het geluid.

2. Creëer zelf geluid om het andere minder te horen

Nee hoor, daarmee bedoelen we niet dat je zelf eens luid gaat praten om je collega te irriteren. Daar maak je geen vrienden mee! Wel bedoelen we dat je zelf een geluidsbron aanzet. Bij overprikkeling door geluid heb je er vaak last van dat je zelf geen controle hebt over het geluid. Het kan al helpen als je daar een geluid naast zet dat wél door jou is uitgezocht. Denk aan de radio aanzetten (als je collega’s daar ook oké mee zijn). 

Twee specifieke geluidtips die volgens onderzoekers goed helpen zijn deze:

  1. White noise. Als je kinderen hebt, herken je dit misschien wel van de momenten dat je je kindje in slaap probeert te krijgen. White noise is een constant zoemgeluid dat je hersenen afleidt. Je wordt er rustig van en het helpt je om beter te focussen. Zoek maar eens op ‘white noise’ op YouTube en probeer het zelf.
  2. Binaural beats. Dit zijn specifieke geluidsfragmenten die bedoeld zijn om – bijvoorbeeld – je focus te verbeteren. Binaural beats spelen slim in op hoe je hersenen werken bij het verwerken van geluid. We nemen geluid waar met twee oren tegelijk en krijgen dus altijd twee trillingen binnen. Je hersenen maken een derde trilling aan om het verschil tussen die twee trillingen te compenseren. Binaural beats zijn zo ingesteld dat ze een specifieke derde trilling in jouw hersenen aanmaken. Bijvoorbeeld een trilling die je helpt om te ontspannen of een trilling die je dingen beter laat onthouden. 

3. Geef je collega’s constructieve feedback

In een kantoortuin heb je nu eenmaal met collega’s te maken. En ja, die maken geluid. Maar er zit natuurlijk een grens aan. Je collega moet gewoon kunnen tikken aan zijn bureau en het moet kunnen dat mensen soms kort overleggen. Maar als je collega een uur aan de lijn hangt aan het bureau naast je, dan mag je daar best iets van zeggen. 

Vind je het spannend om je collega daarop aan te spreken? Besef dan twee dingen:

  1. Je collega kan niet weten dat iets vervelend voor jou is zolang jij het niet uitspreekt. Hij kan zijn gedrag ook pas veranderen als hij weet dat dat voor jou nodig is. 
  2. Je hoeft het niet als een vervelende sneer (“Kan het wat zachter?”) te brengen. Het kan ook constructief en op een meedenkende manier. 

Hoe je dat doet, constructieve feedback geven? Houd het vooral bij jezelf en houd het feitelijk. Geef aan wat jij feitelijk opmerkt (bijvoorbeeld dat je collega net een uur naast jou heeft gebeld) en wat dat met jou doet. Betrek er niet meteen allerlei andere situaties bij, maar houd het bij deze situatie en bij jouw gevoel. Het feedbackmodel van de 4G’s kan je daarbij helpen. Net als deze tips voor constructieve feedback. 

Ook belangrijk is dat je een voorstel doet voor het gedrag dat je liever zou zien. Ga daarover in gesprek met je collega, zodat jullie samen tot een oplossing kunnen komen. Een paar voorbeelden:

  • Belt je collega soms heel lang op een plek midden in de kantoortuin? Vraag of hij voortaan een ruimte kan reserveren voor lange telefoongesprekken.
  • Erger je je eraan dat de koffiecorner waar jouw bureau pal naast staat vaak als overlegplek wordt gebruikt? Ga in gesprek met je collega’s of daar iets op te verzinnen is, bijvoorbeeld door overleggen tot een bepaald hoekje van de koffiecorner te beperken of door te kijken of je je werkplek kunt verplaatsen.
  • Vind je het storend dat je collega steeds bliepjes van allerlei apps binnenkrijgt? Vraag of ze het notificatiepiepje op kantoor kan dempen. 
  • Heb je er last van dat je collega haar muziek door de koptelefoon wel heel luid heeft staan? Geef aan dat het je stoort en vraag of ze het volume kan terugschroeven.

Overprikkeld door geluid

4. Verbeter je focus, zodat geluid minder met je doet

Je kunt natuurlijk niet volledig voorkomen dat er geluid om je heen is. Wel kun je jezelf tegen de gevolgen daarvan wapenen. Hoe beter je focus is, hoe minder snel je afgeleid raakt door bijvoorbeeld geluid. 

Met een ijzersterke focus kun je zelfs door die drilboor heen werken. Hoe je aan die focus komt? In zijn boek ‘Elke Dag om 15.00 Uur Klaar’ deelt Björn allerlei handige plannings- en focustips. Daarnaast helpt het volgende:

  1. Zet al je notificaties (voor e-mail, apps, etc.) uit als je aan het werk bent. Zet tijdens focustaken desnoods je telefoon op vliegtuigstand. Als je niet al die externe prikkels van jezelf hebt, raak je überhaupt minder snel overprikkeld door geluid in de kantoortuin.
  2. Werk volgens de Pomodoro-techniek. Dus werk steeds in blokken van 25 minuten (of 50 minuten) aan één taak en neem daarna een korte pauze om vervolgens een volgend blok te starten. Daardoor word je niet steeds uit je concentratie gehaald.
  3. Doe aan singletasken, dus richt je aandacht steeds op één taak tegelijk en ga niet steeds switchen tussen je project, je mailbox, een vraag van een collega, etc.
  4. Schrap je pauzes niet. Ook niet als je denkt dat dat wel kan. Je bent productiever en meer gefocust als je regelmatig een pauze inlast.
  5. Houd een braindump-lijst bij de hand. Leg bijvoorbeeld een notitieboekje naast je computer, zodat je steeds spontane ingevingen daarin kunt opschrijven. Dan hoeven die niet door je hoofd te spoken. 
  6. Werk met een duidelijke tijdsplanning en maak voor elke dag een concrete takenlijst. Schrijf daarop concreet op wat je voor taak wilt doen en hoeveel tijd dat kost. Dan heb je houvast om gefocust aan de slag te gaan én te blijven. 

5. Stem je werkplek af op je taken

Als je je urenlang moet focussen op een jaarverslag waarvan je acuut last krijgt van uitstelgedrag, dan zal je je überhaupt sneller storen aan geluid om je heen. Zo’n taak kun je dus beter oppakken als je thuiswerkt. 

Als jij hybride kunt werken, probeer je taken dan zo te verdelen over de week dat je werkplek past bij de taak die je op dat moment doet. Plan afspraken en overleggen op kantoordagen. Heb je ergens je volle aandacht en vooral geen mensen om je heen bij nodig? Werk dan vanuit huis of reserveer een aparte ruimte op kantoor. 

Meer focus- en planningstips? Volg ons op Instagram

Of je nu overprikkeld door geluid bent of niet, het is altijd prettig om je focus te kunnen behouden en minder afgeleid te raken door een prikkel van buitenaf. Wist je dat wij daar nog veel meer praktische tips over delen? Volg Björn en Tijdwinst op Instagram voor een dagelijkse dosis focustips. 

Dus, wat te doen bij overprikkeling door geluid?

Als je last hebt van overprikkeling door geluid, kun je dus vijf dingen doen:

  1. Probeer een ontspanningsoefening, zoals een korte meditatie op bodyscan.
  2. Zet zelf geluid op (in je oortjes), zoals binaural beats of white noise.
  3. Geef constructieve feedback aan je collega’s.
  4. Verbeter je focus, zodat je minder last hebt van geluid om je heen.
  5. Stem je werkplek af op de taak die je doet. 

Overprikkeld door geluid

Voor een nog betere focus: volg een cursus timemanagement

Raak jij vaak uit je focus (en daardoor eerder overprikkeld) doordat je planning vaak in de soep loopt? Heb je bijvoorbeeld altijd te veel tegelijk te doen? Of staat er om de haverklap een collega aan je bureau? Met onze cursus timemanagement helpen wij je om je focus te behouden en, door slimmer te werken, meer gedaan te krijgen in minder tijd. 

Volg de cursus timemanagement op een locatie bij jou in de buurt of online. Dan leert één van onze productiviteitsexperts jou in een praktische, interactieve en kleinschalige cursus om je productiviteit te verhogen, meer rust in je hoofd te ervaren en je stressniveau te verlagen. Dat alles maakt je minder snel overprikkeld én minder gevoelig voor geluid om je heen. 

Wie zijn wij? | Training Timemanagement

Slimmer (samen)werken is waar we ons bij Tijdwinst al meer dan twintig jaar mee bezighouden. We helpen professionals in heel Nederland met kleinschalige trainingen om bijvoorbeeld hun focus te verbeteren, efficiënter te werken en beter samen te werken. Dat doen we met onder andere trainingen in timemanagement, maar ook in assertiviteit, snellezen en gesprekstechnieken.

Benieuwd naar ons trainingsaanbod of onze andere artikelen? Lees verder op onze websites of meld je direct aan voor een training.