Waarom zit jij altijd tot het laatst op kantoor en ben jij de enige die écht iets doet terwijl de rest op z’n lauweren rust? Omdat dat maar zo lijkt. Een fenomeen dat psychologen ‘overclaiming’ noemen. Ja, ook jij hebt er last van.
Vermoeid en verbolgen kijk je om je heen; niemand meer op kantoor. Alleen jij zit hier nog te zwoegen. En doet dus het meeste. Of heb je het daar grandioos mis? Waarschijnlijk.
Je denkt namelijk maar dat jouw aandeel altijd het grootst is, in al het werk dat je doet:
- op kantoor met je collega’s;
- in het huishouden ten opzichte van je partner;
- of bij de organisatie van een burendag met de buurtvereniging bijvoorbeeld.
Iederéén denkt namelijk dat hij of zij verantwoordelijk is voor het grootste deel van het verrichte werk.
Veel van je collega’s denken het, je partner denkt het, en zelfs een aantal buurtgenoten van de burendag denken het: “Ík moet weer al het werk doen, terwijl de rest de kantjes er van af loopt”.
In de meeste gevallen onjuist. Logischerwijs. Want niet iedereen kan al het werk doen. Het ‘ik-doe-meer-dan-de-rest’-gevoel is slechts een psychologisch kortsluitinkje in ons brein.
Waarom jij NIET meer doet dan rest, volgens de psycho-wetenschap
‘Overclaiming’ noemen psychologen het. Het gevoel hebben dat jij voor een veel groter deel van het werk verantwoordelijk bent dan de rest.
Een term die in het leven geroepen is, na uitvoerig onderzoek naar dat vreemde fenomeen. Een fenomeen dat sterk gelinkt is aan egocentrisme.
In dit onderzoek naar egocentrisme uit 2006 werden groepjes wetenschappers die samen een studie hadden uitgevoerd en daar een paper over schreven, gevraagd hoe groot hun aandeel was geweest. Die percentages bij elkaar opgeteld, kwam uit op een totaal van 140%.
“Uiteraard, in elke groep – ondanks wat sportcoaches vaak zeggen – kun je iets niet voor 110% doen”, zegt wetenschapper Nicholas Epley.
100% is toch echt de max, als het op prestaties aankomt in een groep of team. Op sportgebied, op wetenschappelijk gebied, op de zaak, maar óók in het huishouden.
In een andere studie op hetzelfde vlak, gehouden onder gehuwde stellen dit keer, werd deelnemers gevraagd om aan te geven hoe groot hun aandeel was in positieve dingen zoals klusjes in het huishouden – én in negatieve dingen zoals ruzie maken.
In beide gevallen gaf elke wederhelft aan voor een groter deel verantwoordelijk te zijn dan de ander. Het gaat dus niet eens om ‘goed voor de dag komen’ met onze verbeelding die zegt dat ‘wij altijd alles doen’. We tellen ook de negatieve aandelen mee.
Maar dat is dan ook hoe egocentrisme werkt: we denken niet eens aan het aandeel van anderen, zien alleen dat van onszelf – goed of kwaad. Dat komt gewoon omdat andermans gedachten en acties vaak niet zichtbaar zijn voor ons. Die van onszelf daarentegen zien we non-stop, dus denken we vanzelf dat wij veel meer doen en denken.
O… en meer doen betekent niet per sé meer gedaan krijgen (ook bewezen)
Je denkt dat je meer doet, omdat jij nu nog op kantoor zit en de rest om vijf uur de deur uit liep. Ook weer een misvatting, omdat ergens meer tijd voor nemen lang niet altijd meer gedaan krijgen betekent. Het is zelfs onaannemelijk dat dat het geval is.
‘Meer tijd nemen’, betekent ook ‘meer de tijd nemen’. Werkt net zoals met deadlines verlengen. Ligt die nog ver weg, dan werk je op je gemakje. Komt hij akelig dichtbij, dán ga je pas echt efficiënt aan de bak.
Zit jij dus om negen uur ‘s avonds nog op kantoor te klooien, dan doe je waarschijnlijk iets verkeerd:
- je hebt overdag zitten treuzelen, door alle sociale afleidingen (begrijpelijk);
- hebt je prioriteiten verkeerd in de planning staan (let op je MIT’s!);
- of je bent zo’n workaholic die denkt dat hij standaard ‘druk, druk, druk’ moet zijn om veel gedaan te krijgen. Het tegenovergestelde is verrassend genoeg waar.
De tijd die je gespendeerd hebt ‘om veel gedaan te krijgen’ heeft je misleid. Je hebt juist minder gedaan gekregen dan je dacht. Je hebt alleen het gevoel gekregen dat je veel meer deed. Het was bullshit-tijd, al heb je dat zelf niet door. Let op: ik zeg hier niet dat je weinig doet, maar je doet in elk geval niet meer dan je collega’s die het in minder tijd deden.
Bullshit-tijd
Een recent experiment van dezelfde professor Epley maakt dat ‘bullshit-tijd’-fenomeen waarin je denkt dat jij meer doet dan anderen in dezelfde tijd misschien nog het best duidelijk.
Hij splitste een groep onderzoeksdeelnemers in drieën: 1 groep moest een woordpuzzel oplossen (echt iets doen), 1 groep moest achterover gaan zitten en toekijken bij een groep puzzelaars (niks doen) en 1 groep moest ‘superviseren’ en ‘de groepssynergie op niveau houden’ bij nog een groep puzzelaars (denken iets te doen, maar eigenlijk: niks doen).
De ‘supervisor’ groep claimde uiteindelijk meer werk gedaan te hebben dan de ‘toekijk’ groep. Ze dachten echt dat hun supervisie en synergetische inzet de eerste groep had geholpen. Helaas:
“De supervisor rol was een bullshit rol. Het is niet alsof je de woordpuzzels aan het oplossen bent.”, zegt Epley. “Beide groepen puzzelaars presteerden gelijk in het oplossen. De ‘observanten’ en ‘supervisors’ hebben daar geen verschil in gemaakt.”
Verloren tijd, dus. Tijd waarin toch een derde deel van de groep dacht dat hij véél meer gedaan had gekregen dan de anderen. Ruimschoots verkeerde inschatting.
Realistischer en beter met je tijd omgaan? Doe 1 simpel ding
Je psyche houdt je dus van alle kanten voor de gek, als het op dingen gedaan krijgen (ten opzichte van anderen) aankomt. Kun jij weinig aan doen. Of wel dan?
Jawel.
“Anders dan veel ander psychisch leed waar je vaak weinig aan kan doen, kun je deze aandoening gemakkelijk overwinnen”, verzekert Epley refererend aan zijn eerstgenoemde onderzoek naar egocentrisme onder wetenschappers binnen teamwerk. “Met slechts een beetje aandacht voor anderen maak je je inschattingen over het gedane werk van jou en de rest realistischer.”
Wat hij bedoelt met ‘een beetje aandacht’ is: sta eens 1 minuut stil bij je team. Of dat nu je collega’s, een sportteam of je gezin is. Wat doen zij? Probeer er heel even bewust van te zijn en het zal je opvallen hoeveel verschil dat maakt in je perceptie.
Je kunt het ook hardop doen, op het moment dat je om negen op kantoor zit of je weer een niet uitgeruimde vaatwasser in huis tegenkomt.
Denk dan letterlijk: “Oké, ik zit hier nu nog te werken, maar mijn collega heeft vanmiddag wel de benen onder z’n kont uit gerend om alle meetings bij te wonen én de notulen te verzorgen.”
Of: “Aha, de vaatwasser is nog steeds niet leeg. Maar ik heb afgelopen weekend ook een berg was laten liggen omdat ik er geen zin in had.”
Wees realistisch. Wees niet te kritisch, niet op jezelf noch op je partner of collega. Alleen zo zie je in dat iedereen eigenlijk hetzelfde doet, als je onder de streep kijkt. De één faalt hier, jij faalt daar. De één heeft ginder een voorsprong gemaakt, de ander weer elders. En iedereen denkt dat hij om het hardst loopt. Of in elk geval de belangrijkste factor is.
Dat ben je niet. Je bent het samen, en je doet het samen. We blijven ten slotte groepsdieren, die ook niet zonder elkaar kunnen. We zijn gemaakt om samen te werken, op ieder vlak. En dat doen we ook nog eens heel goed en gelijkwaardig.
Hoewel jij natuurlijk de spil in het hele verhaal blijft (want dat is wat je waarschijnlijk tóch stiekem denkt). Weer mis.
“Jij bent alleen de spil en het centrum van je eigen wereld”, zegt Epley. “Niet van die van anderen.”
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Time Management
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
