Snelle informatie en constante afleiding lijken de norm, lijkt het haast vanzelfsprekend om teksten te scannen of vluchtig te lezen. Hoewel dit wellicht op het eerste gezicht productiever lijkt, is het tegenovergestelde waar. Diep lezen, ook wel bekend als deep reading, is een waardevolle leestechniek en vaardigheid die je concentratie verbetert en nog veel meer voordelen heeft.

Wat komt aan bod:

  1. Wat is deep reading?
  2. Deep reading vs skimmen: wat is beter voor je productiviteit?
  3. Andere voordelen: waarom deep reading belangrijk is
  4. Deep reading tips: hoe behoud je je focus en concentratie?
  5. Meer tips om dieper te lezen: slow reading technieken
  6. In het kort
  7. Veelgestelde vragen over deep reading

Wat is deep reading?

Deep reading is simpel gezegd aandachtig lezen. Het betekent dat je een tekst langzaam en met volle focus leest, zodat je niet alleen de tekst begrijpt, maar ook wat de schrijver er op een dieper niveau mee wil zeggen. Het is kritisch lezen, maar het is meer dan dat: het gaat ook om (zelf)reflectie en actieve betrokkenheid. Bij fictie betekent dit dat je jezelf volledig onderdompelt in het verhaal, terwijl je bij non-fictie analytisch nadenkt en verbanden legt.

In de praktijk betekent deep reading ook langzaam lezen. Je neemt de tijd om niet alleen de tekst (zowel de schrijftechniek en woordkeus als eventuele argumenten) te analyseren, maar ook de impact van de tekst op je eigen gevoel. Daarnaast maak je tijdens het lezen aantekeningen en markeer je belangrijke of interessante passages. Dit helpt je de informatie beter in je op te nemen.  

Het is het tegenovergestelde van een tekst scannen of vluchtig lezen, wat tegenwoordig de norm is bij lezen in het digitale tijdperk. We worden voortdurend afgeleid door meldingen en gebombardeerd met korte berichten. Het is daardoor steeds lastiger om je langdurig te concentreren en complexe concepten snel te doorgronden. Deep reading is hierop het antwoord. 

rework inge nysten

Deep reading vs skimmen: wat is beter voor je productiviteit?

Langzaam en aandachtig een tekst lezen is waarschijnlijk niet de eerste leestechniek die in je opkomt wanneer je denkt aan productiviteit. Dan denk je eerder aan skimmen, scannen of snellezen, waarbij je zo snel mogelijk tot de kern van een tekst wil komen of specifieke informatie uit een tekst wil halen. 

Deep reading kan echter wel degelijk bijdragen aan je productiviteit. Het helpt namelijk je focus en concentratie verbeteren, twee vaardigheden die dus steeds zeldzamer worden in het digitale tijdperk waarin we leven en die nuttig zijn op het gebied van productiviteit. 

Bovendien draagt het kennen van verschillende leestechnieken ook bij aan je productiviteit. Afhankelijk van je doel en de tekst die je wil lezen, kun je de techniek kiezen die hier het beste bij aansluit. In sommige gevallen is het zelfs het meest nuttig om de leesstrategieën te combineren: je skimt de tekst eerst om deze te verkennen en om te begrijpen waar deze over gaat, om ‘m vervolgens grondig door te lezen en te analyseren. 

Waar skimmen en snellezen draaien om efficiëntie, gaat deep reading meer om effectiviteit. Het combineren van deze technieken, afhankelijk van het doel, helpt je productiever te worden. 

Andere voordelen: waarom deep reading belangrijk is

Deep reading kent naast je productiviteit en je leesvaardigheden ontwikkelen nog veel meer voordelen die vaak (indirect) bijdragen aan je persoonlijke ontwikkeling en het behalen van je doelen, en die je cognitieve vaardigheden verbeteren. Dit zijn de positieve effecten van diep lezen:

1. Het leert je kritisch nadenken en probleemoplossend denken

Deep reading helpt je om complexe informatie beter te begrijpen en hier kritisch over na te denken. Dit betekent dat je sneller tot de kern van een probleem komt en effectievere oplossingen kunt bedenken.

2. Het stimuleert je creativiteit

Het analyseren en doorgronden van teksten stimuleert je hersenen om nieuwe verbanden te leggen. Dit bevordert creativiteit en innovatie; vaardigheden die onmisbaar zijn in veel professionele situaties.

3. Het helpt je efficiëntere besluiten te nemen

Deep reading stelt je in staat om informatie grondig te evalueren en beter onderbouwde beslissingen te nemen. Dit is vooral waardevol bij complexe projecten of strategische planning.

4. Het vergroot je empathie en helpt je jezelf beter te begrijpen

Meer empathie door lezen? Het stelt je in staat om je in te leven in de gevoelens, gedachten en ervaringen van de schrijver of de personages die in het verhaal voorkomen. Ook is zelfreflectie een belangrijk onderdeel, waardoor je jezelf en de wereld beter leert begrijpen. Deep reading en persoonlijke ontwikkeling zijn dan ook met elkaar verbonden. 

Deep reading tips: hoe behoud je je focus en concentratie?

Om diep te kunnen lezen, heb je je opperste concentratie en focus nodig. Veel tips om deze in het algemeen te behouden en te verbeteren, dragen daarom ook bij aan deep reading. 

  1. Rustige en comfortabele omgeving: een stille kamer, waar je comfortabel zit en waar voldoende (maar niet te veel) licht is, helpt je een handje bij het concentreren.
  2. Digitale afleidingen verminderen: wie echt in een tekst wil duiken, wil ook niet continu afgeleid worden door appjes en notificaties. Zorg voor zo min mogelijk (digitale) afleidingen om je te kunnen concentreren op een tekst. Onthoud daarnaast dat je het meest effectief bent als je de tekst leest op papier, en niet op een scherm.
  3. Langzaam en aandachtig lezen: neem de tijd om elke zin aandachtig te lezen en stil te staan bij de betekenis. Hoe minder gehaast je je voelt, hoe makkelijker het wordt om je te concentreren. En verlies je je focus? Geen probleem. Raak niet gefrustreerd, maar breng de focus gewoon weer terug naar de tekst. 

Meer weten over hoe je jouw deep-leesvaardigheden kunt verbeteren? In onderstaande video legt Jared Henderson, filosoof en leesfanaat, uit hoe je een betere lezer wordt. Super interessant!

Meer tips om dieper te lezen: slow reading technieken

Deep reading draait dus niet alleen om langzamer, bewuster en aandachtiger lezen. De tekst dieper begrijpen en beleven is het uiteindelijke doel. Dit zijn een aantal technieken die je hiervoor kunt gebruiken:

  1. Markeren en annoteren: markeer belangrijke argumenten, onderstreep waardevolle inzichten en maak aantekeningen in de marges of in een apart notitieboek.
  2. Vragen stellen: stel jezelf vragen terwijl je leest, zoals: ‘Wat probeert de schrijver te zeggen?’ of ‘Welke emoties roept dit op?’
  3. Stoppen en reflecteren: pauzeer regelmatig om na te denken over wat je hebt gelezen. Probeer de tekst in je eigen woorden samen te vatten of je gedachten erover op te schrijven.
  4. Andere slow reading technieken die je zouden kunnen helpen zijn: hardop lezen, visualiseren, herlezen en/of het gebruiken van een liniaal of boekenlegger onder de regel die je leest.
  5. Oefen ook regelmatig. Net als bij andere vaardigheden wordt deep reading makkelijker door het vaak te doen. Goede boeken voor diep lezen zijn hierbij literatuur, historische fictie en non-fictie.

In het kort

Deep reading is een krachtig hulpmiddel om je productiviteit te verhogen in een tijdperk vol afleidingen. Het verbetert je concentratie, kritisch denken en creativiteit, terwijl het je helpt om complexe informatie beter te begrijpen. Door regelmatig te oefenen en digitale prikkels te verminderen, kun je deze vaardigheid ontwikkelen en optimaal inzetten voor je persoonlijke en professionele groei.

Hoewel deep reading en snellezen compleet verschillende benaderingen zijn, kunnen ze elkaar goed aanvullen afhankelijk van je doel. Het is waardevol om beide technieken onder de knie te hebben, zodat je bewust kunt kiezen hoe je een tekst benadert: grondig en aandachtig of snel en gericht.

Efficiënt snellezen betekent meer dan alleen je leestempo verhogen. Het draait ook om het effectief opnemen en onthouden van de belangrijkste informatie. Dit leer je allebei in onze 1-daagse cursus snellezen.

Meer weten over deep reading? Lees verder

Deep Reading

Veelgestelde vragen over deep reading

  • Wat is deep reading precies?

    Deep reading is een manier van lezen waarbij je je volledig focust op de tekst, langzaam en aandachtig leest en de inhoud op een dieper niveau begrijpt. Het gaat verder dan oppervlakkig lezen of snel scannen. Je denkt kritisch na, analyseert de boodschap en reflecteert op wat je leest. Waar snel scannen gericht is op efficiëntie, richt deep reading zich op effectiviteit. 

  • Waarom is deep reading belangrijk in het digitale tijdperk?

    Deep reading is belangrijk in het digitale tijdperk, omdat het ons helpt weerstand te bieden aan constante afleidingen en oppervlakkige informatieconsumptie. Terwijl media en sociale platforms ons concentratievermogen aantasten, biedt deep reading de mogelijkheid om diepgaand te begrijpen, kritisch na te denken en je focus te versterken.

  • Wat zijn de voordelen van deep reading?

    Deep reading heeft veel voordelen, zoals een beter begrip van complexe ideeën, een verbeterde focus, de stimulatie van kritisch denken en het ontwikkelen van empathie. Daarnaast stimuleert het creativiteit en innovativiteit. Kortom, diep lezen verrijkt je zowel intellectueel als emotioneel. 

  • Hoe kun je deep reading oefenen en verbeteren?

    Deep reading kun je verbeteren door bewust en in een rustig tempo te lezen, zonder afleidingen. Kies teksten die je uitdagen en neem de tijd om ze grondig te begrijpen. Stel jezelf vragen over wat je leest en maak aantekeningen om de belangrijkste ideeën vast te leggen. Door regelmatig te oefenen, versterk je je concentratie en ontwikkel je een dieper inzicht in complexe onderwerpen. 

  • Welke rol speelt deep reading in persoonlijke ontwikkeling?

    Door regelmatig diep te lezen, vergroot je je cognitieve capaciteiten, zoals het vermogen om abstracte concepten te verwerken en problemen vanuit verschillende perspectieven te benaderen. Het versterkt ook je empathie, aangezien je vaak in de huid van anderen kruipt en verschillende standpunten begrijpt. Deep reading bevordert daarnaast de ontwikkeling van creatief en analytisch denken, wat essentieel is voor zowel persoonlijke als professionele groei.

  • Wat zijn goede boeken of genres om deep reading mee te oefenen?

    Om deep reading te oefenen, is het belangrijk om boeken te kiezen die uitdagend en complex zijn. Genres die hiervoor geschikt zijn, zijn bijvoorbeeld: filosofie, literatuur, psychologie en zelfontwikkeling, geschiedenis, wetenschap, diepgaande romans en historische fictie. Door boeken uit deze genres te kiezen, ontwikkel je niet alleen je vermogen om diep te lezen, maar ook je kritische denkvaardigheden en je begrip van de wereld.

  • Hoe verschilt deep reading van skimmen of scannen?

    Deep reading, skimmen en scannen zijn drie verschillende benaderingen van lezen, elk met een ander doel en tempo. Tijdens diep lezen stel je jezelf vragen over de tekst, maak je aantekeningen en probeer je de diepere lagen van de betekenis te begrijpen. Bij skimmen kijk je vooral naar de structuur en het algemene idee van de tekst, zonder je in te leven in de details. Scannen is een functionele techniek die vaak gebruikt wordt om snel iets te vinden.

  • Is deep reading mogelijk op digitale apparaten?

    Deep reading is mogelijk op digitale apparaten, maar het vereist wel meer zelfdiscipline en de juiste omstandigheden om net zo effectief te zijn als lezen op papier. Gebruik bijvoorbeeld een e-reader, schakel notificaties uit, kies voor een rustige omgeving en markeer belangrijke onderdelen van de tekst. Houd ook regelmatig pauzes om vermoeidheid van de ogen te voorkomen.

  • Wat zijn de grootste obstakels bij het aanleren van deep reading?

    Obstakels bij diep lezen kunnen zijn: afleidingen (digitale meldingen en multitasken), gebrek aan geduld, de drang om snel informatie te consumeren, vermoeidheid (zowel fysiek als mentaal), complexiteit van de tekst en een tijdgebrek om grondig te lezen.

  • Kan iedereen deep reading leren, of is het een aangeboren vaardigheid?

    Deep reading is geen aangeboren vaardigheid, maar een aangeleerde vaardigheid die iedereen kan ontwikkelen, ongeacht zijn of haar leeftijd of achtergrond. Het vereist oefening, geduld en motivatie. Hoewel sommige mensen van nature meer geduld of concentratie hebben, kan iedereen deep reading leren met de juiste technieken.

Wie zijn wij? | Tijdwinst.com

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat gespecialiseerd is in slimmer (samen) werken. Daarvoor bieden we je diverse (online) trainingen aan. Van time management tot snellezen. Nieuwsgierig? Bezoek onze website of blogs en schrijf je snel in voor een van onze trainingen. 

Populaire trainingen: