Bijna de helft van alle kantoorwerkers denkt het hele weekend aan werk. Oorzaak: schuldgevoel en chronische werkdruk. Gevolg: echt genieten van je vrije tijd is er niet meer bij. 2 top-psychologen geven je de oplossing voor échte ontspanning, die je zo hard nodig hebt.
Zelfs de wetenschap is in dit wonderbaarlijke niet-‘genieten van je vrije tijd’ fenomeen gedoken, kun je nagaan hoe dit thema speelt in onze 24-uurs maatschappij.
En wat blijkt? 1 op de 5 werknemers heeft moeite met genieten van een vrije dag! Een nog groter deel – 44% – gaf in deze studie zelfs toe het hele weekend aan werk te denken en er over te dromen.
En dat terwijl 80% toch echt aangeeft zich veel beter en gelukkiger te voelen wanneer ze genoten hebben van een vrije dag of weekend.
De oorzaak van deze discrepantie, is de legendarische uitspraak die Benjamin Franklin ooit deed tegen een Amerikaans ondernemer uit zijn tijd:
“Tijd is geld.”
Het was een goed bedoeld advies om liever hard te werken dan te niksen. Een theorie waar we nog altijd in lijken te geloven, maar die precies averechts blijkt te werken. Sorry, Ben – maar de wetenschap heeft je ingehaald.
“Tijd is ≠ geld”, toont wetenschap
Dat is de hypothese die wetenschappelijk onderzoek vrij recent tot feit heeft gemaakt.
De studie ‘Time, money, and happiness: How does putting a price on time affect our ability to smell the roses?’ bewees letterlijk dat (vrije) tijd en geld helemaal niet goed samen gaan. Geld-gedachten blijken een groot gevaar te zijn en genieten van je vrije tijd flink in de weg te zitten.
Een deel van de mensen uit het onderzoek werd, vooraf aan een vrije dag, gevraagd hoeveel ze per uur verdienden om uit te rekenen hoeveel een vrije dag hen dan zou kosten ten opzichte van een dag waarop ze zouden werken.
Deze groep deelnemers was diep ongelukkig tijdens hun vrije uurtjes. Ze waren wispelturig, onrustig en konden maar niet genieten – denkend aan al het geld dat die tijd hen kostte.
De groep die niet op de gedachten van geld en uurloon werden gezet, maar die ‘neutraal’ hun vrije tijd in gingen genoten er veel meer van. Zij konden ontspannen naar een muziekstuk luisteren of iets anders doen waar ze zin in hadden, dat niet werk was.
Nog een vergelijkbare studie genaamd ‘A Comparative Study of Effects of Time Priming and Money Priming on Pro-Social Behavior’ borduurde op deze opvallende resultaten voort.
Het vroeg mensen, vlak voor hun vrije tijd, te denken aan geld-gerelateerde dingen – zoals salaris, maandelijkse kosten, enzovoorts. Een andere groep mensen werd gevraagd te denken aan tijd-gerelateerde dingen – zoals tijd met vrienden, tijd voor zichzelf, quality time, enzovoorts.
Daarna werd bekeken hoe zij hun vrije tijd besteedden: de ‘geld-gerelateerde groep’ pakte werkdingen op zoals hun inbox checken. De ‘tijd-gerelateerde groep’ deed liever iets sociaals, zoals vrienden bezoeken. Deze laatste groep was beduidend gelukkiger met zijn vrije tijd dan de eerste. Én beter opgeladen om daarna weer volop aan het werk te kunnen!
Conclusie: tijd is niet gelijkwaardig aan geld – en degenen die het wel zo zien helpen hun eigen (vrije) tijd naar de filistijnen.
Desondanks zit de reden dat we niet kunnen genieten – Franklin’s motto: tijd is geld – diep in onze prestatiecultuur ingebakken. Die “age of achievement”, zoals auteur van de bestseller ‘The Happiness Advantage’ Shawn Anchor het noemt, is de bedding voor ons gebrek aan genieten en dat vrijetijdsschuldgevoel.
“Vrijetijdsschuldgevoel = de geluksmythe”
Anchor’s theorie: we houden onszelf in deze tijden van presaties, doelen en succes almaar bezig met promoties, targets en takenlijsten – die allemaal ergens naartoe moeten leiden. Óók in onze vrije tijd. Maar waartoe leiden ze? Geluk? Nee hoor, dat denken we maar.
“Als we hard genoeg werken voor onze doelen, dan worden we gelukkig” is de tendens, volgens Anchor.
Maar die ‘als-dan’ gedachte werkt precies andersom, net zoals Franklin’s ‘tijd is geld’ motto. Iets dat Anchor “de geluksmythe” noemt.
Het idee dat we iets moet bereiken om gelukkig te kunnen zijn, dát is de grote mythe van onze prestatiegeneratie. We denken dat we ergens naartoe moeten werken, naar iets in de verte – en dat al onze dagelijkse uren daar aan op moeten gaan.
Maar daar hebben we het dus helemaal mis, toont Anchor aan.
“Wie gelukkig is, presteert goed. Niet andersom.” is de leidende conclusie van al zijn psychologische onderzoeken en research.
Wat we dus eigenlijk in onze (vrije) tijd zouden moeten doen, is niet presteren maar zorgen dat we gelukkig zijn – om daarna als logisch effect goed te kunnen presteren.
Gelukkig worden in onze vrije tijd, is dus de missie. Maar wat blijkt nu…? We zijn op ons werk gelukkiger dan in onze vrije tijd. Nog zo’n fraai verdraaid resultaat van de prestatie eeuw.
Gelukkiger op het werk dan in vrije tijd?!
Het klinkt gek, zoals het hier boven staat. Maar het is toch wel degelijk zo: tijdens werkuren voelen we ons gelukkiger dan in onze vrije uren.
Die conclusie trok Mihaly Csikszentmihalyi (spreek uit: “CHEEK-sent-me-hi-ee”), te zien in deze TED-talk. Een bevinding waar hij al in de jaren ‘90 mee kwam, tijdens zijn hoogtijdagen als grondlegger van onderzoek naar geluk. Eentje die nog steeds geldt en zelfs heel goed te verklaren is.
Csikszentmihalyi’s belangrijkste 2 redenen waarom we meer genieten van ons werk dan van onze vrije tijd (en we het dus weer helemaal bij het verkeerde eind hebben):
- In onze vrije tijd hebben we te maken met schuldgevoel vanuit de ‘tijd is geld’ en ‘we moeten presteren’ filosofieën, waardoor we dan maar gaan zitten werken en onrustig zijn. Niet gelukkig.
- Tijdens onze werktijd zijn er vaker momenten van ‘flow’. Een fenomeen dat Csikszentmihalyi voor het eerst een naam gaf. ‘Flow’ bereik je door de perfecte balans tussen uitdaging én je eigen bekwaamheid te vinden. Dus: een bepaalde activiteit waarmee je bezig bent moet niet te moeilijk maar ook zeker niet te makkelijk zijn. Wanneer een activiteit hieraan voldoet, zit je precies tussen verveeld en gestrest, bezorgd en apathisch, gespannen, ontspannen en gecontroleerd in – en die perfecte kruising blijkt ons intens gelukkig te maken.
Dát is dus de staat die je wil bereiken; de optimale staat van genieten, genaamd ‘flow’. Niet alleen met vlagen op je werk, maar juist ook in je vrije tijd.
Genieten van je vrije tijd, DE TIP
Vind je vrijetijds-‘flow’! Pas op: dit is geen vrijbrief om in je vrije tijd te gaan werken. Helemaal niet, zelfs. Je ‘flow’ bereik je door de definitie van Csikzentmihalyi’s fenomeen na te leven; één ding uitkiezen, en dat heel aandachtig doen. En dan het liefst een ding dat je enigszins uitdaagt in je vaardigheden. Iets waar je beter in kunt worden of slimmer van wordt naarmate je het meer doet.
Dat kan bijvoorbeeld hardlopen zijn, een boek lezen of een instrument bespelen. Maar ook een trui breien of uitgebreid koken. Het kan zelfs tv kijken zijn als je dat goed doet, zegt Csikszentmihalyi:
“7 tot 8% van de tijd is tv kijken ook een vorm van flow, maar alleen wanneer je een programma kiest dat je echt wil zien en waar je iets mee kunt of van leert.”
Écht genieten van je vrije tijd betekent dus kiezen wat je wil doen – en dat vol overgave doen. Dat is hoe je je vrije tijd het best besteedt.
Singletasking (want multitasking kunnen we tóch niet), kun je het ook noemen. Een manier van met je tijd omgaan die niet alleen aanbevolen wordt door Csikszentmihalyi, maar ook door zijn eerder genoemde collega Shawn Anchor en door ‘goed leven legende’ Leo Babauta van ZenHabits:
“Je vrije tijd rustig en goed besteden, betekent de tijd nemen om te genieten van wat je aan het doen bent – wat je ook aan het doen bent. Buiten zijn en de omgeving oprecht waarderen. Of aandacht hebben voor iemand met wie je een gesprek voert, in plaats van tussendoor steeds op je iPhone kijken en denken aan werkmails en taken.”
Genieten van je vrije tijd is dus één activiteit uitkiezen en die met alle aandacht uitvoeren, om je ‘flow’ altijd op peil te houden – zonder inbox, zonder werkdromen, zonder geldgedachten, zonder schuldgevoel.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Time Management
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
