Samenspelen is geen kwestie van noten lezen, maar van perfecte onderlinge afstemming en effectief samenwerken. Zo werkt dat op kantoor, net zo goed als in de concertzaal. En strijkkwartet-pro’s die hebben zo hun eigen (bewezen effectieve) trucs voor een optimale samenwerking; 3 verrassende tips!
Nog ver vóór The Beatles hun succesvol samenwerkende 4-eenheid in de jaren 60 introduceerden was er al het strijkkwartet in de klassieke muziek, dat dezelfde succesvolle dynamiek vertoonde. Met 2 violen, 1 altviool en 1 cello zetten zij telkens weer een optimaal functionerende samenstelling neer.
Hun geheim voor effectief samenwerken? De onderling perfect afgestemde communicatie en dynamiek – waar ze zo hun eigen trucjes voor hebben. Trucjes waar wij op kantoor nog veel van kunnen leren.
Onderzoek: “Strijkkwartet is voorbeeldig in optimale samenwerking”
Elk optreden opnieuw is succes afhankelijk van samenwerking. Van feilloze communicatie en een ideale afstemming op elkaar. Gaat er eentje de mist in, dan valt het stuk in duigen.
Een bijzonder effectieve samenwerking dus, van die muzikanten. Zo bijzonder dat het meerdere keren onderwerp van studie is geweest voor wetenschappers. Voor een paper uit 2014 in het wetenschappelijke blad ‘Journal of the Royal Society Interface’ bijvoorbeeld, analyseerden wetenschappers 2 strijkkwartetten en hun aanpak voor effectief samenwerken.
Bij elke groep lieten ze kleine tempo-veranderingen gebeuren, om te zien hoe de groepsdynamiek daarop zou reageren. Wonderwel, was de conclusie.
“Optimale feedback correctie in strijkkwartet synchronisatie”, noemden de onderzoekers hun studie – aangezien de correctie van onverwachte noten en variaties zo optimaal opgepakt werd:
Cijfers onderzoek
Niemand raakte van slag, niemand veroordeelde een kwartet-genoot van incorrect spelen en de ‘foutjes’ in het stuk werden gezamenlijk weggewerkt alsof ze nooit gebeurd waren.
Daar kunnen wij kantoorwerkers vaak nog een puntje aan zuigen. Effectief samenwerken is vaak ver te zoeken door falende communicatie, timing en planning. Fouten die gemaakt worden, worden bovendien maar moeizaam voor elkaar opgevangen.
Dan vraag je je toch af; waarom kunnen wij niet zoals zo’n strijkkwartet functioneren, waarbij de samenwerking schijnbaar moeiteloos gaat? Antwoord: het kán, zolang je maar weet wat de fijne kneepjes zijn.
Effectief samenwerken: 3 toonaangevende strijkkwartet-tips
Wat je allereerst moet weten; zo moeiteloos is die samenwerking niet. Er moet effectief, hard en slim gewerkt worden om keer op keer weer foutloze stukken ten gehore te kunnen brengen.
Effectief en slim werken krijgen ze voor elkaar doordat de musici weten wat zo’n optimale samenwerking tijdens een optreden tot stand brengt. Ze weten welke factoren een rol spelen en wat hun rol daarin is. Ze kennen de slagen van de zweep en weten hoe ze daar mee om moeten gaan. En ze hebben ook zo hun eigen trucs en middeltjes om dat niveau van communicatie en teamwork te kunnen bereiken…
1. “Wees flexibel, wissel van stoel”
Om flexibel te kunnen werken (wat essentieel is in team-verband), moet je kunnen variëren. Je moet een afwijkende toonsoort of verkeerd aangeslagen noot kunnen opvangen en recht strijken, zoals de knappe kwartetten in het onderzoek deden. Om die variatie te voeden moet je zo af en toe van toonsoort, omgeving of rol veranderen.
En dat mag je best letterlijk opvatten…
“We wisselen elk stuk van plek om verschillende rollen volledig te kunnen vervullen en belichamen,” zegt Sarah Darling, violiste in het ‘A Far Cry’-kwartet in een interview over hun sleutel tot een vlekkeloze samenwerking.
“Zo kunnen we onze rollen moeiteloos loslaten of oppakken en op een comfortabel tempo door blijven gaan. Dit soort flexibiliteit versterkt de groep als geheel en cultiveert zelfvertrouwen bij de betrokken leden.”
Hoe je dat doet? Enkele ideeën:
- Wees binnen je team om de beurt vergaderingsleider, in plaats van één vaste leider aan te stellen.
- Ruil met een collega van taak, wanneer de opdracht je niet goed ligt.
- Wees niet bang om bij een stroef lopend project gezamenlijk het roer om te gooien.
- Of nog letterlijker: wissel eens van bureau, als dat mogelijk is op jullie kantoor. Pak er een andere stoel bij, naast een andere collega, voor een ander raam. Zie maar eens wat die variatie met je groepsdynamiek, werk-effectiviteit en eindproduct kan doen!
2. “Wees je teamgenoten vóór”
Daarmee bedoel ik niet dat een team-project een kwestie van een sprintje trekken is. Of dat je een ander teamlid moet aftroeven. Wees anderen vóór… in hun behoeften, acties en het effect dat die op de groep en het groepsresultaat hebben.
Voorzie wanneer een collega de mist in gaat met zijn taak. Anticipeer. Voorkom dat hij zo scheef gaat lopen, dat het ten koste gaat van jullie allemaal. Neem dat voortouw en wijs die ander op zijn ‘fout’ – én help hem of haar uit de penarie! Laat je collega niet de mist in gaan om vervolgens te kunnen zeggen “die zag ik al lang aankomen” – dat gaat minstens zo zeer ten koste van jouw geloofwaardigheid en de prestaties van je team als geheel.
“In een ideale situatie wil je niet gewoon een taak opvolgen. Je wil leiden, samen met de rest van je groep,” zegt Darling. “Wat je doet is ongeveer 75% anticiperen op wat anderen doen, en 20% op hen wachten voor de juiste gezamenlijke timing. En hopelijk komen die laatste paar procenten vanuit henzelf, die op zichzelf anticiperen.”
Het is dus niet volledig jouw taak om anderen in de gaten te houden; wees geen non-stop wijzende vinger of helpende hand. Hou elkaar in de gaten, hou je eigen taken in de smiezen en werk zo samen aan de perfecte timing en gezamenlijke teamleiding.
3. “Soundcheck – one, two, one, two”
Je wil weten hoe je klinkt, als team. Niet achteraf – en niet pas op het moment dat je moet presteren. Je checkt tussendoor regelmatig of jullie noten nog op één lijn zitten en er niemand vals speelt.
Kom om de zoveel tijd bij elkaar om jullie instrumenten en notenbalken op elkaar af te stemmen. Oefen, kijk naar het totaalplaatje, pas het hier en daar aan en luister vooral goed naar elkaar. Weet waar de ander mee bezig is, hoe dat klinkt en hoe dat samen met jouw klanken samenspeelt.
Deel in zo’n regelmatig ‘soundcheck-overleg’ alles met elkaar: waar je mee bezig bent, hoe lang je dat al doet, hoe veel tijd het kost, hoe je workflow werkt, waar je tegenaan bent gelopen, hoe je dat oploste, wat dat voor de rest betekent, enzovoorts, enzovoorts.
“Knowing the score”, heet dat in muziektermen volgens Sarah Darling: weten wat de rest van je groep doet, hoe jij daar op in speelt en hoe dat dan met z’n allen klinkt.
Dat is nog eens effectief samenwerken! Niet alleen op je eigen instrument zitten te tokkelen, maar samen spelen – de enige manier om die prachtige tonen foutloos ten gehoren te brengen. Recept voor succes, als je die strijkkwartet-pro’s (o, en de wetenschap) mag geloven.
Probeer dus eens een andere stoel, anticipeer en soundcheck – en jullie zullen samen een genoegen zijn om naar te luisteren.
Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!
Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.
Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.
Wie zijn wij? | Cursus Time Management
Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.
- 1-daagse training Time Management | Blog
- 1-daagse training Assertiviteit | Blog
- 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
- 1-daagse training Feedback Geven | Blog
- 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
- 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog
