Lichamelijke klachten door stress? Wuif ze niet weg. Onderzoek toont aan dat het dé manier is waarop jouw lijf je wil laten weten: ‘hé, er klopt iets niet.’ Zodat je er aandacht aan kan schenken en de stress bij de bron kunt aanpakken. Op welke lichamelijke signalen je moet letten? We vertellen het je hier, aan de hand van een snelle body-check.

Om te beginnen

Volgens een onderzoek ervaren wij mensen emoties op een universele wijze. Dat wil zeggen: we voelen haat op dezelfde wijze als onze buurman. En dan niet alleen het gevoel, maar ook de plek waar wie die emotie ervaren.

Kijk maar eens naar onderstaand plaatje:

Stress lichamelijke klachten4 Gegevens uit het onderzoek. Klik om site te bezoeken

Wat zien we hier? We kunnen duidelijk onderscheiden welke delen in ons lijf actief zijn bij het ervaren van bepaalde emoties. Dit op basis van bloed- en zuurstoftoevoer.

Kijk bijvoorbeeld naar de emotie ‘woede’, linksboven. Daar zie je dat de activiteit zich vooral in het bovenste gedeelte van de romp bevindt. Bij ‘verdriet’ zie je deze activiteit eigenlijk volledig “wegzakken”.

Interessant om te zien, maar belangrijker is het idee dat jouw emoties daadwerkelijk invloed hebben op je lijf

Een gedachte die we tegenwoordig niet meer zo schokkend vinden. Maar toen het destijds uit een onderzoek naar voren kwam, was het baanbrekend. Zeker voor de Westerse gezondheidsindustrie.

Wat heeft dit met stress te maken?

Ontzettend veel.

Een onderzoek genaamd The Physics of Emotion – uitgevoerd door neurofarmacologe Candace Pert – ondersteunt bovenstaande bevindingen niet alleen, het gaat er verder op in.

Het stelt niet alleen dat wij emoties en gevoelens in ons lijf voelen, maar dat stress en andere (onbewuste) emoties in ons lijf worden opgeslagen. Ze nestelen zich daar waarna er lichamelijke klachten kunnen ontstaan.

Volgens Pert is ons lichaam een bewaarplek voor onderbewuste gemoedstoestanden; één die zich aanpast aan de emoties die jij ervaart.

  • Zodra jij gevoelens van stress of bijvoorbeeld woede ervaart, vertaalt je lijf dit naar chemische verbindingen. Die stofjes moeten vervolgens ergens vrijkomen.
  • Jouw lijf bestaat uit vanalles en nog wat: uit spieren, klieren, weefsel, organen en huid. Deze bevatten allemaal eiwitreceptoren.
  • Deze hebben de mogelijkheid om emotionele informatie op te slaan, wat betekent dat je emotioneel geheugen is opgeslagen in je lijf.

Met andere woorden:

Niet uitgedrukte en onbewuste emoties worden letterlijk in je lichaam opgeslagen. Op plekken in je lijf. Het zijn echte emoties die het lichaam wil uitdrukken. Jouw lijf wil jou hiermee letterlijk waarschuwen: ‘hé, ik ervaar stress, doe er wat aan!’.

Stress lichamelijke klachten4

Check het maar eens bij jezelf:

  • Misschien merk je jouw kaken op elkaar klemt, een teken dat je onbewust spanning opslaat in je gezicht
  • En je handen? Liggen ze relaxed naast je op bal je ze tot vuisten?
  • Relax ook even je schouders. Indien je stress ervaart is de kans groot dat je je telkens schouders hoog optrekt.
  • Dat geldt ook voor je wenkbrauwen. Telkens fronzen of knijpen met je ogen zijn duidelijke tekenen dat je stress herbergt.

Indien jij geen aandacht schenkt aan deze schreeuw om hulp van je lijf, nemen je lichamelijke klachten toe. Sterker nog: je gaat wellicht over je eigen grenzen heen waardoor jouw stress uiteindelijk uitmondt in een burn out.

Toegang tot je emotioneel geheugen: een body-check

Neem de lichamelijk reacties van je lijf daarom serieus. Herken ze, erken ze en probeer de symptomen van stress te verlichten. Volgens Pert zijn er verschillende manieren om je emotioneel geheugen te raadplegen.

‘Via het eiwitreceptoren netwerk’, zegt ze.

Hiervoor moet je regelmatig de bekende plekken checken waar je lijf stress opslaat. Even een “hoofd-schouder-knie-en-teen”-moment pakken dus, om te zien of jij je onbewust kiplekker voelt (of toch eerder een stresskip bent).

Omdat die gevoelens voor iedereen universeel zijn (weet je nog) zijn er een vast aantal plekken waar stress zich manifesteert. Door jezelf regelmatig een aantal vragen te stellen kun je vaststellen of je daar stress opslaat. Doe dit niet alleen gedurende stressvolle situaties, maar ook daarna. Op random momenten.

Stel jezelf regelmatig de volgende vragen:

1. ‘Frons ik mijn wenkbrauwen?’

Pert’s onderzoek toonde aan dat stress zich al na enkele seconden verplaatst naar je gezicht, en dan met name richting je ogen en wenkbrauwen. Eén van de fysieke tekenen is dan ook dat je je wenkbrauwen onbewust fronst. Je ogen maak je daarbij klein. Niet alleen zorgt dit op ten duur ook voor hoofdpijn, je ontwikkelt ook kraaienpootjes of andere stress-gerelateerde rimpels.

Wat kun je er tegen doen

Let gedurende de dag op je gezichtsuitdrukking. Frons je? Kijk je kwaad? Ben je met je ogen aan het knijpen? Zodra het je opvalt, probeer dan de boel te relaxen. Het kan helpen om met je ringvinger je ogen licht te masseren om de druk weg te nemen: veeg van binnen, onderlangs, naar buiten, en omhoog. In cirkeltjes.

Zo nu en dan een gerichte gezichtsmassage kan ook helpen bij het relaxen van de gezichtsspieren. Zeker een aanrader:

2. ‘Klem ik mijn kaken op elkaar?’

Een andere plek waar stress zich graag manifesteert is in de onderkant van je gezicht; bij je mond en dan met name rondom je kaken. Het effect hiervan kan zelfs zo groot zijn dat je letterlijk aan iemands gezicht kunt aflezen of hij (vaak) gestresst is: het gezicht is niet lager symmetrisch, maar toont aan één kant van het gezicht een krachtigere kaak. En doe je het niet voor je uiterlijk, doe het dan tenminste voor je gebit: dat kan namelijk lijden onder de druk die je gedurende de dag (onbewust) op je kaken zet.

Wat kun je er tegen doen

Probeer regelmatig een aantal keer per dag je mond te openen; volledig of maak kleine “o”-tjes. En geeuwen? Uitstekend! Dat blijkt een uitstekende manier om de spanning rondom je kaken te verlichten.

3. ‘Trek ik mijn schouders op?’

Een stijve nek, pijnlijke schouderbladen of een zere rug? Het zijn stuk voor stuk tekenen dat er stress opgeslagen ligt rondom je rug- en nekwervels. En indien je last hebt van chronische stress kunnen deze spiergroepen zelfs verkorten waardoor jouw pijn toeneemt, zowel in duur als in intensiteit.

Wat kun je er tegen doen

Massages kunnen de spiergroepen losweken waardoor je minder pijn ervaart. Ook een licht fysieke activiteit zoals yoga kan je helpen bij verlichten van pijnlijke schouders, nek of rug.

Gedurende de dag kun je regelmatig rondjes met je schouders draaien; naar voren en achteren. Of je schouders optrekken tot aan je oren en ze dan weer laten zakken. Herhaal dat een paar keer.

4. ‘Heb ik stijve heupen?’

Stress sijpelt ook door naar je ledematen, zoals je armen en benen. Die voelen dan ineens zwaar en stijf aan. Ook kun je last krijgen van je heupen. Deze blijken in verband te staan met je kaken, toont het onderzoek aan: allereerst zul je stress in je kaken voelen, pak je het dan niet aan dan verplaatst het zich naar je heupen. Bewegen kan hierdoor moeizaam of pijnlijk verlopen.

Wat kun je er tegen doen

Ook hierbij is yoga of een andere vorm van stretching je vriend. Zeker wanneer het op je heupen aankomt. Dit is toch vaak een plek die moeilijk te bereiken is. Probeer daarom zeker gedurende de dag even een paar minuten te nemen om wat stretches te doen.

Toch is de beste oplossing nog altijd…

… het probleem aanpakken bij de bron. Want zoals je ziet heeft stress ontzettend veel impact op je lijf. Het is dan ook zeker verstandig om zo nu en dan even een snelle lichaamsscan te doen: waar ervaar ik lichamelijke klachten? Toch is dit enkel symptoombestrijding.

Aan het eind van de dag zoek je dan ook manieren om niet je klachten te verlichten, maar jouw stress in het algemeen.

Want daar zit het ‘m: hoe minder stress je ervaart, hoe minder stress je lijf opslaat.

Kijk daarom naar de oorzaken. Zeker wanneer je merkt dat jouw stress ontstaat vanwege een verstoring in je werk. Wellicht heb je al een lange tijd te maken met een te hoge werkdruk of heb je het gevoel dat je achter de feiten aanhobbelt. Het kan dan nuttig zijn om te kijken naar de wijze waarop je jouw werkzaamheden plant. En of je je wel met de juiste dingen op een dag bezighoudt.

Stress lichamelijke klachten4

Wij kunnen daarbij helpen | Training Time Management

In onze 1-daagse training Time Management leer je efficiënter met je werkzaamheden omgaan. Op die manier krijg je niet alleen een hoop meer werk verzet, je leert ook hoe je het met meer rust doet. Dat betekent meer overzicht en minder stress, wie wil dat nou niet?

Dagelijks handige inzichten? Volg ons op social media!

Volg ons onder andere op Instagram of Pinterest. Daar krijg je niet alleen handvatten op het gebied van timemanagement, je ontvangt ook de slimme tips waarmee je jouw communicatie skills een boost geeft. De laatste artikelen netjes en overzichtelijk in je mailbox ontvangen? Schrijf je dan in voor de wekelijkse nieuwsbrief.

Leer je liever lezend, lees dan ons boek Elke Dag om 15.00 Uur Klaar. Maak kennis met de beste inzichten uit onze trainingen en leer slimmer werken in plaats van harder.

Wie zijn wij? | Cursus Time Management

Tijdwinst.com is een trainingsbureau dat zich specialiseert in slimmer (samen)werken. We bieden door het hele land diverse (online) trainingen aan, variërend van timemanagement, assertiviteit, gesprekstechnieken tot aan snellezen. Nieuwsgierig? Neem dan zeker eens een kijkje op onze website of blogs, en schrijf je in voor één van onze (digitale) trainingen.

  1. 1-daagse training Time Management | Blog
  2. 1-daagse training Assertiviteit | Blog
  3. 1-daagse training Gesprekstechnieken | Blog
  4. 1-daagse training Feedback Geven | Blog
  5. 1-daagse training Snellezen, Mindmapping en Geheugentechnieken | Blog
  6. 1-daagse training Effectief Thuiswerken voor Teams | Blog